'We moeten slimmer bouwen en minder materiaal gebruiken'

In de #BuildingLife Spotlight serie gaan we in gesprek met #BuildingLife Ambassadeurs over hun ambities en ervaringen op weg naar een Whole Life Carbon Aanpak. Bij deze aanpak verbinden we operationele en materiaalgebonden emissies en kijken we naar de hele levenscyclus van een gebouw. Van CO2-neutrale gebouwen naar CO2-neutrale productie, bouw, gebruik en sloop/hergebruik!

Samen met World Green Building Council, diverse andere Europese Green Building Councils, private partijen, publieke partijen en de #BuildingLife Ambassadeurs werken we aan het #BuildingLife project. Het doel is om de Whole Life Carbon Aanpak te verankeren in nationale wet- en regelgeving. Verschillende ambassadeurs maken zich hard voor deze aanpak, onder wie Verena Vermeulen, adviseur circulariteit en duurzaamheid bij Heijmans.

#BuildingLife Spotlight

Wat is jouw rol bij Heijmans?

“Als adviseur circulariteit en duurzaamheid werk ik aan het verduurzamen van onze woningbouw, met speciale aandacht voor de materialen die we gebruiken. Kennis en ervaringen van verschillende mensen breng ik bij elkaar, om materiaalgebonden emissies sneller te verminderen. Het liefst zou ik alle thema’s rondom duurzaamheid zo in kaart brengen dat het voor iedereen makkelijker wordt om te zien wat passende duurzame oplossingen zijn en hoe je die toepast.”

Wat motiveerde je om #BuildingLife ambassadeur te worden?

“De huidige manier van meten is niet simpel en transparant genoeg, en sluit ook niet altijd goed aan op de praktijk. Een breed gedragen, consequente meetmethode zorgt ervoor dat we eerlijk kunnen vergelijken en kunnen bijsturen om de Parijse klimaatdoelen te halen. Het rekenprotocol en de Whole Life Carbon aanpak kunnen hierbij helpen, want met sturen op CO2 krijgen we organisaties sneller in beweging. Hier draag ik graag aan bij.”

Op welke manier draagt Heijmans bij aan de verduurzaming van de gebouwde omgeving?

“We willen een gezonde leefomgeving maken. We innoveren al onze bedrijfsonderdelen en zoeken naar oplossingen om dit doel te realiseren. Dat begint al met het stellen van ambitieuze doelen voor projecten. Zoals een 100% circulaire grondgebonden woning in 2023 en overal waar we werken willen we de omgeving beter achterlaten dan we die aantroffen.”

Hoe reduceer je de materiaalgebonden emissies van jullie projecten?

“Slimmer bouwen en minder materiaalgebruik blijkt in de praktijk een goede strategie. Daarnaast kiezen we steeds vaker voor houtbouw en stimuleren we andere partijen in de keten om hun ecologische voetafdruk te verkleinen.”

“Je hebt ook data nodig om inzicht te krijgen in wat de meeste uitstoot genereert en waar je je op moet richten om verder te verduurzamen. Een eenduidige, onafhankelijke en breed gedragen rekenmethode is essentieel, zeker bij een complex thema als CO2-reductie. Zowel de toegepaste materialen als het energiegebruik van een woning veroorzaken uitstoot. Als branche moeten we nog veel ervaring opdoen in het vinden van effectieve oplossingen om de ambitieuze klimaatdoelen te halen. Dat kunnen we alleen samen. Wij pakken graag een leidende rol door samen met leveranciers en partners verbeteringen door te voeren of alternatieven te vinden.”

Hoe kun je operationele en materiaalgebonden emissies met elkaar verbinden?

“Operationele en materiaalgebonden emissies zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, maar dit is moeilijk in getallen uit te drukken. Kijk bijvoorbeeld naar zonnepanelen. Die hebben een negatieve invloed op materiaalgebonden emissies en de Milieu Prestatie Gebouwen, maar een positieve invloed op operationele emissies en de BENG. De verhouding tussen die positieve en negatieve invloed is niet direct inzichtelijk. In de praktijk is het vooral belangrijk om hierover goed te communiceren. Duurzame energieopwekking met zonnepanelen is essentieel voor het verminderen van operationele emissies. De volgende stap is zorgen dat we zonnepanelen met lagere materiaalgebonden emissies ontwikkelen. Maar we moeten niet stilstaan en afwachten totdat er een oplossing komt voor dit complexe probleem.”

“We moeten ons ook afvragen wat het oplevert om operationele en materiaalgebonden emissies met elkaar te verbinden. Materiaalgebruik veroorzaakt uitstoot voor de oplevering van een gebouw, maar energiegebruik heeft invloed op de rest van de levensduur van een woning. Wat is dan belangrijker? Tot nu toe is er geen eenduidig antwoord en misschien komt dat er ook niet. Het is een complexe balans. Daarom is het belangrijk om het praktisch, haalbaar en zo simpel mogelijk te houden.”

Wat verwacht je van de overheid en marktpartijen om de Whole Life Carbon aanpak vooruit te brengen?

“Voor snelle vooruitgang moet de overheid duidelijke lange termijndoelen stellen. Die stip op de horizon is essentieel. Zolang de markt geen duidelijkheid krijgt, wordt er vooral afgewacht. Dat is ontzettend zonde. Concurreren met een partij die niet in duurzaamheid investeert is ook moeilijk, want in de praktijk gaat het nog vaak om de laagste prijs.”

“Koplopers komen al bij elkaar om te zorgen dat we nu stappen zetten en laten zien dat het kan. Er kan al heel veel als je samenwerkt en de opdrachtgever ervoor open staat. Net als met alle innovaties is het begin duur en niet eenvoudig. We werken nu toe naar het omslagpunt waarop duurzaamheid vanzelfsprekend wordt.”

Wat hebben jullie nodig van andere partijen?

“Transparantie en meer data van onze leveranciers. Digitalisering is daarbij erg belangrijk. Veel methoden leveren vooral extra werk op of resulteren in invullijstjes die weinig inzicht bieden en alleen een eindcijfer geven.”

“Opdrachtgevers kunnen helpen door circulariteit financieel te belonen bij een uitvraag. Bijvoorbeeld door thema’s als restwaarde, toekomstbestendigheid en milieueffecten integraal onderdeel te maken van de businesscase.”

Hoe stimuleren jullie marktpartijen om met de Whole Life Carbon aanpak aan de slag te gaan?

“Intern hebben we een materiaalstroom-analyse opgezet, deze werkt ook als katalysator binnen onze keten. We stimuleren ketenpartners om te sturen op CO2-reductie en circulaire gegevens aan te reiken. Elke leverancier begrijpt dat er actie nodig is, als ze zien hoeveel primair materiaal er nog wordt toegepast en hoeveel CO2-uitstoot dat veroorzaakt. Tegelijkertijd zien we dat niet iedereen daar klaar voor is, omdat kennis en data nog ontbreekt. Kennis delen en samenwerken helpt om de producten in de hele bouwketen te verbeteren, door onze eigen ambities maken we het verschil op grotere schaal.”

Hoe zorgen we ervoor dat de hele bouwsector meedoet?

“Begin met het verplicht stellen van een CO2-rapportage. Zo is er meer data beschikbaar en wordt het eenvoudiger om projecten en producten te vergelijken. Vervolgens kan de overheid sturen op deze gegevens, bijvoorbeeld met nieuwe regelgeving.”

Wat is je advies aan andere partijen die met de Whole Life Carban aanpak aan de slag willen gaan?

“Houd het praktisch, maak het jezelf niet te moeilijk en werk samen. Vanuit DGBC en andere organisaties die al aangehaakt zijn, is er veel kennis beschikbaar waar je gebruik van kunt maken.”

Doe mee met #BuildingLife

Wil je bijdragen aan een gebouwde omgeving zonder materiaalgebonden emissies? Onderteken dan de intentieverklaring, ga aan de slag met de roadmap Whole Life Carbon of lees meer over het #BuildingLife project.

DGBC-partners

Heijmans

Professionals

Verena Vermeulen

Gerelateerd

6 vragen en antwoorden over CSDDD

6 vragen en antwoorden over CSDDD

Maak kennis met onze nieuwe partner Goldbeck Nederland B.V.

Maak kennis met onze nieuwe partner Goldbeck Nederland B.V.

Building Life ambassadeur Dennis Hauer is architect en directeur bij Urban Climate Architects in Delft

‘Biobased gebouwen voelen beter, zijn gezonder, slaan CO2 op én zijn veel leuker om te ontwerpen’