Aardwarmte
Aardwarmte of geothermie is een energiebron die gebruik maakt van warmte in de aarde. Deze warmte ontstaat in de kern van de aarde door natuurlijk radioactief verval.
Lees meerAbiotische grondstof
Een abiotische grondstof is een grondstof die wordt gewonnen uit niet-levende bronnen uit de natuur.
Lees meerAdaptief vermogen
De algemene betekenis van adaptief vermogen is aanpassing. Binnen de circulaire economie is één van de uitgangspunten om producten te ontwikkelen om lang mee te gaan. Maar ook dat ze met kleine aanpassingen gebruikt kunnen worden in een nieuwe context. Dit geldt ook voor gebouwen.
Lees meerAllergeenarm bouwen
Allergenen zijn allergie opwekkende stoffen. Allergeenarm bouwen is een manier van bouwen waarbij het ontwerp van het gebouw of de woning weinig allergenen levert aan het binnenmilieu.
Lees meerAquifer
Dit is een watervoerende bodemlaag, zoals zand of grind, die als bron of opslagplaats van warmte of kou kan dienen.
Lees meerB&U - Burgerlijke en Utiliteitsbouw
B&U staat voor Burgerlijke en Utiliteitsbouw. De afkorting wordt gebruikt voor de woningbouw en gebouwen voor het openbare en zakelijke leven.
Lees meerB4B – Brains4Buildings
Brains4Buildings (B4B) is een vierjarig onderzoeksprogramma, waarin 39 organisaties samenwerken om gebouwen ‘slimmer’ en energiezuiniger te maken. Dat doen ze met behulp van big data, door slimme software te ontwikkelen en kennis te delen.
Lees meerBCI - Building Circularity Index
Building Circularity Index (BCI) is een meetinstrument om de circulaire potentie van een gebouw weer te geven, op basis van het ontwerp.
Lees meerBENG - Bijna Energieneutraal Gebouw
Alle nieuwbouw moet vanaf 1 januari 2021 voldoen de eisen voor Bijna Energieneutrale Gebouwen. De eisen gaan onder andere over isolatie, fossiele en duurzame energie en de energiebehoefte.
Lees meerBepalingsmethode Milieuprestatie Bouwwerken
De Bepalingsmethode Milieuprestatie Bouwwerken is een uniforme meetmethode waarmee de milieuprestatie van een gebouw wordt berekend. Het wordt ook wel ‘de bepalingsmethode’ genoemd.
Lees meerBeslisbomen
Een beslisboom is een vragenschema waar het beantwoorden van enkele vragen leidt tot een inzicht of uitkomst.
Lees meerBetonakkoord
Partijen uit de betonsector hebben zich verenigd en een Betonakkoord opgericht. Dit akkoord moet zorgen voor een duurzamere sector.
Lees meerBetongranulaat
Betongranulaat wordt gemaakt van betonpuin. Het is gebroken, steenachtig materiaal uit bouw- en sloopafval (BSA) dat tenminste 90 procent beton bevat.
Lees meerBetonkernactivering
Een verwarmings- en/of koelingssysteem dat gebruik maakt van de gebouwmassa. Het wordt meestal toegepast in de utiliteitsbouw (gebouwen met een andere functie dan wonen).
Lees meerBiobased materialen
Organische grondstoffen die binnen één generatie opnieuw groeien en daarmee hernieuwbaar zijn. Het oogsten van de grondstoffen mag niet leiden tot uitputting van natuurlijke voorraden.
Lees meerBiodiversiteit
Alle levende dieren, planten en micro-organismen op aarde én de enorme variatie binnen die soorten en verscheidenheid aan ecosystemen waar ze deel van uitmaken.
Lees meerBiogene CO2-opslag
Biogene CO2-opslag is de bijdrage aan klimaatverandering door broeikasgassen uit plantaardige bronnen.
Lees meerBiologische kringloop
Bij biologische kringloop wordt een product, bijvoorbeeld hout, gebruikt en keert de reststof daarna weer schadeloos terug in de natuur.
Lees meerBiomassa
Biomassa is een energiebron die komt uit natuurlijk of dierlijk materiaal. De energie die hieruit voortkomt noemen we bio-energie.
Lees meerBiomimicry – Biomimetica
Biomimicry is simpel gezegd het nadoen van de natuur. Op wetenschappelijk gebied worden hiermee slimme technieken en processen uit het dieren- en plantenrijk vertaald naar innovatieve, bruikbare ideeën voor mensen.
Lees meerBiophilic Design
Biofilie betekent ‘liefde voor het leven of levende systemen’ en is verbonden aan de menselijke band met de natuur. In de bouwsector komt deze term vooral terug in de ontwerpfase.
Lees meerBioplastic
Bioplastic is een bio-based product van plantaardig plastic. Het is niet gemaakt van aardolie en daardoor een stuk duurzamer.
Lees meerBiotische grondstof
Een biotische grondstof is een grondstof die wordt gewonnen uit levende bronnen uit de natuur. Ook wel biobased.
Lees meerBREEAM-NL
BREEAM-NL is sinds 2009 de certificeringsmethode voor een duurzaam gebouwde omgeving.
Lees meerBroeikaseffect
De term broeikaseffect wordt gebruikt om de verhoogde hoeveelheid broeikasgassen in de atmosfeer (dampkring) van de aarde te benoemen. Dit zorgt ervoor dat er te veel zonnewarmte wordt vastgehouden rond de aarde. Hierdoor stijgt de gemiddelde temperatuur op aarde en treedt klimaatverandering op.
Lees meerBroeikasgassen
In het Kyoto-protocol zijn een aantal gassen aangewezen die een belangrijke bijdrage leveren aan het broeikaseffect: het (te veel) vasthouden van zonnewarmte rond de aarde. Deze zogeheten broeikasgassen zorgen ervoor dat er mogelijkerwijs een klimaatverandering optreedt.
Lees meerBrundtland-rapport
Door het Brundtland-rapport werd het begrip 'duurzame ontwikkeling' een algemeen aanvaard principe. De officiële titel van dit rapport is 'Our Common Future' (uitgebracht in 1987).
Lees meerBSA – Bouw- en Sloopafval
Bouw- en verpakkingsmaterialen die overblijven bij het bouwen, of vrijkomen bij het slopen.
Lees meerBudgetbenadering
Budgetbenadering is het van tevoren vaststellen hoeveel CO2 een gebouw tijdens de hele levensduur mag uitstoten. Dus van bouwmaterialen en gebruik tot hergebruik en sloop.
Lees meerBuildingLife-programma
Een Europees programma waarin aandacht wordt gevraagd voor de Whole Life Carbon (WLC) aanpak. Bij WLC wordt gekeken naar de CO2-uitstoot van de hele levenscyclus van een gebouw. Van bouw en gebruik, onderhoud en sloop.
Lees meerButterfly model
Model van de Ellen Macarthur Foundation dat de beweging weergeeft van technische en biologische materiaalstromen door middel van verschillende ‘waardecirkels’.
Lees meerBVO – Bruto-vloeroppervlakte
Dit is de vloeroppervlakte van de ruimte, of meerdere ruimtes, van een vastgoedobject.
Lees meerC2C – Cradle to cradle
Cradle to cradle (C2C), letterlijk wieg tot wieg, is een ontwerpconcept met duurzaamheid als doel. Het idee is dat producten zo worden gemaakt dat ze na gebruik een nieuwe functie kunnen krijgen of bij vernietiging een voedende functie krijgen (afval is voedsel).
Lees meerCAPEX – Capital Expenditures
Kosten voor ontwikkeling, een eenmalige investering.
Lees meerCarbon budget
De hoeveel CO2 dat een gebouw tijdens de hele levensduur mag uitstoten. Van bouwmaterialen en gebruik tot hergebruik en sloop.
Lees meerCCS – Carbon Capture and Storage
Carbon Capture and Storage (CCS) is de afvang en opslag van CO2 onder de grond.
Lees meerCEAP - Circular Economy Action Plan
Het Circular Economy Action Plan (CEAP) is één van de belangrijkste bouwstenen van de EU Green Deal en focust zich op de transitie naar een circulaire economie. Het actieplan heeft als doel de druk op natuurlijke hulpbronnen te verminderen en duurzame groei en nieuwe banen te stimuleren.
Lees meerCirculair bouwen
Circulaire bouw is een manier van duurzaam bouwen. Circulariteit betekent dat grondstoffen voor, tijdens en na de bouw geen afval worden maar opnieuw worden gebruikt.
Lees meerCirculair gebouw
Een circulair gebouw is een gebouw dat wordt ontwikkeld, gebruikt en hergebruikt zonder onnodige uitputting van hulpbronnen, milieuvervuiling en aantasting van ecosystemen.
Lees meerCirculair inkopen
Het proces waarbij een levering, dienst of werk wordt ingekocht waarbij er wordt beoordeeld op de circulaire impact.
Lees meerCirculair waterverbruik
Circulair waterverbruik is waterverbruik dat is gekoppeld aan het vermogen van de lokale waterkringloop, waarbij zeker is dat alle grondstoffen uit gebruikt water worden teruggewonnen.
Lees meerCO2-eis
De CO2-eis, ook wel bekend als de MPG-2 of de GWPA-indicator, maakt inzichtelijk wat de broeikasgasuitstoot (Global Warming Potential) van de bouw- en productiefase is en stuurt daarop.
Lees meerCO2-emissievrij gebouw
Een gebouw dat geen CO2 uitstoot. Dit is in de praktijk nauwelijks haalbaar.
Lees meerCO2-neutraal gebouw
Een CO2-neutraal gebouw compenseert alle uitstoot aan CO2. Dit kan via voorzieningen in het gebouw of externe voorzieningen.
Lees meerCO2-reductie
CO2-reductie is het proberen om de uitstoot van het broeikasgas kooldioxide (CO2) te verminderen.
Lees meerConvenant Toekomstbestendig Bouwen
Het Convenant Toekomstbestendig Bouwen is een paper over de discussie rondom aanscherping van de MilieuPrestatie Gebouwen, introductie van de GWPA-eis (een speciale norm voor CO2-vriendelijk bouwen) en het effectiever sturen op verduurzaming van de bouw.
Lees meerCOP – Coëfficiënt Of Performance
De Coëfficiënt Of Performance (COP) is een kengetal om een warmtepomp mee te beoordelen. Hoe hoger de waarde van de COP, hoe meer energie wordt opgeleverd.
Lees meerCOP26 – Conferentie van de partijen 26
De 26e klimaatconferentie van de Verenigde Naties die in 2021 werd gehouden in Glasgow, Schotland.
Lees meerCPR - Construction Products Regulation
De Verordening bouwproducten (Construction Products Regulation, CPR) is onderdeel van het Circular Economy Action Plan (CEAP), dat één van de belangrijkste bouwstenen is van de EU Green Deal. CPR is een specifieke Europese regelgeving met als hoofddoel het vrije handelsverkeer van bouwproducten in Europa te bevorderen en een gelijk speelveld creëren voor marktpartijen die hun bouwproducten op de Europese markt brengen.
Lees meerCRREM – Carbon Risk Real Estate Monitor
Vanuit een initiatief van onder meer pensioenbeleggers APG, PGGM en Global Real Estate Sustainability Benchmark (GRESB) is in 2018 het European Carbon Risk Real Estate Monitor (EU CRREM) project gestart.
Lees meerCSRD – Corporate Sustainability Reporting Directive
Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) is onderdeel van de Europese verordeningen die grote bedrijven verplichten om, naast financiële rapportages, ook over milieu en sociale factoren te rapporteren.
Lees meerDaglichtfactor
Begrip dat gehanteerd wordt voor de beoordeling van de hoeveelheid daglicht op een werkplek.
Lees meerDe label-C verplichting
Vanaf 1 januari 2023 moeten kantoren minimaal energielabel C hebben.
Lees meerDE – Duurzame Energie
Duurzame energie is opgewekt uit bronnen die niet op kunnen raken.
Lees meerDeltaplan Duurzame Renovatie
Het Deltaplan Duurzame Renovatie is een meerjarig verduurzamingsprogramma voor de utiliteitsbouw en woningen.
Lees meerDemontabel
Een product dat ontworpen is om ook weer uit elkaar gehaald te worden.
Lees meerDGBC – Dutch Green Building Council
Dutch Green Building Council (DGBC) is de landelijke maatschappelijke organisatie die zich inzet om de gebouwde omgeving in hoog tempo toekomstbestendig te maken. DGBC is onderdeel van World Green Building Council.
Lees meerDMJOP - Duurzaam Meerjaren Onderhoudsplan
Een Duurzaam Meerjarenonderhoudsplan (DMJOP) is een toekomstgerichte aanpak voor het onderhoud en de verduurzaming van een gebouw en beschrijft de duurzame maatregelen, kosten en planning.
Lees meerDNSH – Do No Significant Harm
Het voldoen aan de Do No Significant Harm (DNSH)-criteria is één van de onderdelen binnen de EU Taxonomie.
Lees meerDove gevel
Een geluidwerende gevel, meestal zonder delen die open kunnen. Soms zijn te openen ramen toegestaan, als ze in gesloten toestand voldoende geluidwerend zijn.
Lees meerDownstream emissies
Downstream emissies verwijzen naar de uitstoot die optreedt tijdens het gebruik van de producten of diensten van een organisatie inclusief de uiteindelijke verwijdering of verwerking van die producten aan het einde van hun levensduur.
Lees meerDPP - Digital Product Passport
Het ‘digital product passport’ (DPP) is onderdeel van het Circular Economy Action Plan (CEAP), dat één van de belangrijkste bouwstenen is van de EU Green Deal. Het paspoort stimuleert duurzame productie en consumptie, door bedrijven binnen de EU verplicht te stellen te rapporteren over de samenstelling van een product, de herkomst van grondstoffen en de herbruikbaarheid van het product en/of productonderdelen aan het einde van de levensduur.
Lees meerDrie-Stappen-Strategie / Trias Ecologica
Het perspectief van Dutch Green Building Council (DGBC) op het thema 'bouwen' en het minimaliseren van de impact van de bouw op natuur en milieu.
Lees meerDUBOkeur
DUBOkeur is een keurmerk voor het meest milieuvriendelijke bouwproduct binnen een groep. Een product met DUBOkeur heeft in de gebruiksfase geen uitstoot, uitloging en/of uitwaseming.
Lees meerDUMAVA – Duurzaam maatschappelijk vastgoed
De subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed komt eigenaren van bestaand maatschappelijk vastgoed tegemoet in de kosten om te verduurzamen.
Lees meerDuPa - Duurzaamheidsparagraaf
Duurzaamheidsparagraaf in taxatierapporten voor het waarderen van vastgoed op duurzaamheid en klimaatrisico's.
Lees meerDuurzaam bouwen
Duurzaam bouwen staat voor het ontwikkelen en beheren van de gebouwde omgeving met respect voor mens en milieu en is daarmee een onderdeel van de kwaliteit van deze gebouwde omgeving.
Lees meerDuurzaam bouwenconvenant
Een convenant is een afspraak tussen partijen om zich in te zetten voor een bepaald doel.
Lees meerDuurzaam slopen
Het slopen op een manier zodat onderdelen die geschikt zijn voor hergebruik als producten worden gedemonteerd (ook strippen of voorsloop genoemd) en dat overige onderdelen zoveel mogelijk in fracties worden gescheiden, zodat ze beschikbaar komen voor materiaalrecycling.
Lees meerDuurzame ontwikkeling
Een duurzame ontwikkeling is een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van de huidige generatie, zonder daarmee voor toekomstige generaties de mogelijkheid in gevaar te brengen om ook in hun behoeften te voorzien (bron: Brundtland, VN-conferentie 1987. Rapport 'Our common future').
Lees meerDuurzame stedenbouw
Duurzame stedenbouw is een vorm van stedenbouw die in alle stadia van het planproces kansen en mogelijkheden benut om een hoge ruimtelijke kwaliteit in combinatie met een lage milieubelasting tot stand te brengen.
Lees meerEcoinvent
Uitgebreide database op ingreepniveau, met zeer veel gegevens over productieprocessen, energieopwekking en transport in Europa.
Lees meerEcologisch bouwen
De term 'ecologisch' heeft vaak de betekenis: ‘met respect voor het natuurlijk evenwicht’. Bij ecologisch bouwen wordt vooral gekeken naar de ecologie van het bouwen en het materiaalgebruik.
Lees meerEEA – European Environmental Agency
De European Environmental Agency (EEA) is een Europese organisatie. Het doel van de organisatie is om onafhankelijke informatie over het milieu te delen.
Lees meerEI – Energie Index
De Energie Index (EI) is een begrip uit de berekening van het energieprestatieadvies (EPA).
Lees meerEIA – Energie Investeringsaftrek (EIA)
De Energie-Investeringsaftrekregeling (EIA) is een overheidsregeling om investeringen in energiebesparende maatregelen in in gebouwen en processen te bevorderen.
Lees meerEindelevenscyclusbehandeling
De eindelevenscyclusbehandeling gaat over de afhandeling van een product als dit, of een deel hiervan, niet meer (her)gebruikt kan worden. Hierbij hoort ook het op de juiste manier verwerken van afval.
Lees meerEindnorm
De verplichte norm waaraan de energieprestatie van alle utiliteitsgebouwen in 2050 moet voldoen. Deze eindnorm gaat in vanaf 2030.
Lees meerEmissiehandel
Het kopen of verkopen van rechten voor de uitstoot van broeikasgassen.
Lees meerEMS – Energiemanagementsysteem
Een energiemanagementsysteem (EMS) is een combinatie van hardware, software en een digitaal platform. Dit systeem helpt organisaties om het energiegebruik te monitoren, analyseren, optimaliseren en in geavanceerde systemen automatisch aan te sturen. Het doel van een EMS is om energie-efficiëntie te verbeteren, kosten te verlagen en de ecologische voetafdruk te verkleinen.
Lees meerEnergie-efficiëntie
Energie-efficiëntie gaat over de vergelijking tussen het gebruik van energie (wat kost het) en wat ermee gewonnen wordt (wat levert het op).
Lees meerEnergiearm huis – Energiearm bouwen
Een manier van wonen of bouwen waarbij weinig stroom wordt verbruikt.
Lees meerEnergiearme huishoudens – Energiearmoede
Gezinnen of huishoudens met een laag inkomen en een hoge energierekening door de slechte energetische kwaliteit van de woning.
Lees meerEnergieflexibiliteit
Het vermogen van een gebouw om het energieverbruik aan te passen aan de vraag en het aanbod van energie op het net.
Lees meerEnergielabel
Energielabel: de korte naam voor het energieprestatiecertificaat voor woningen en gebouwen. Het energielabel geeft aan in welke klasse van energieverbruik een bouwwerk valt.
Lees meerEnergieneutraal
Als het energiegebruik van een gebouw (woning, gebouw, wijk, kunstwerk, etc.) over een jaar gemeten tenminste nul is. Dat betekent dat er niet méér energie uit het gas- en elektriciteitsnet gebruikt wordt, dan dat er vanuit duurzame bronnen wordt toegeleverd.
Lees meerEnergieprestatie-eis
De eis die het Bouwbesluit stelde aan de energie-efficiëntie van een woning of een utiliteitsgebouw, uitgedrukt in een maximaal toelaatbare energieprestatiecoëfficiënt (EPC).
Lees meerEnergietransitie
Energietransitie is een initiatief van de rijksoverheid om over te gaan van fossiele brandstoffen naar duurzame energie.
Lees meerENG - Energieneutraal Gebouw
ENG, een Energieneutraal Gebouw, is de overtreffende trap van BENG, Bijna Energieneutraal Gebouw.
Lees meerEOL – End Of Life fase
In de End Of Life fase wordt een product gesloopt of is het onderdeel van een grotere sloopoperatie en kan het niet meer hergebruikt worden.
Lees meerEPA – EnergiePrestatieAdvies
EPA staat voor EnergiePrestatieAdvies. Een EPA is een maatwerkadvies voor energiebesparingsmaatregelen aan bestaande woningen, woongebouwen en utiliteitsgebouwen.
Lees meerEPBD IV - Energy Performance of Buildings Directive IV
De Energy Performance of Buildings Directive IV, ook wel EPBD IV genoemd is een Europese richtlijn voor de energieprestatie van gebouwen.
Lees meerEPBD – Energy Performance of Buildings Directive
De Energy Performance of Buildings Directive (EPBD) is de Europese Richtlijn Energieprestatie van Gebouwen. Deze richtlijn moet leiden tot betere energieprestaties van de gebouwen in Europa.
Lees meerEPC – Energieprestatiecoëfficiënt
Energieprestatiecoëfficiënt is het theoretisch berekende energieverbruik van een gebouw aan de hand van een genormeerde berekening.
Lees meerEPD - Environmental Product Declaration
Een Environmental Product Declaration (EPD) is een verklaring die vergelijkbare informatie biedt over de milieu-impact van producten over de gehele levenscyclus. De verklaring is onafhankelijk geverifieerd en geregistreerd.
Lees meerEPG – Energieprestatienorm gebouwen
De energieprestatienorm gebouwen (EPG) is de genormeerde methode om de energieprestatie van gebouwen, zowel bestaand als nieuwbouw en zowel woningbouw als utiliteitsbouw, te berekenen.
Lees meerEPL – Energieprestatie op locatie
Energieprestatie op locatie (EPL) is een maat die het berekende verbruik aan fossiele brandstoffen van een wijk aangeeft in relatie tot een referentiegebruik.
Lees meerEPN – Energieprestatienorm
Tot aan medio 2012 was de energieprestatienorm (EPN) de genormeerde methode om de energieprestatiecoëfficiënt (EPC) te bepalen. Nu is dat de energieprestatienorm gebouwen (EPG).
Lees meerESG - Environmental, Social & Governance
ESG staat voor Environmental, Social & Governance, oftewel milieu, maatschappij en bestuur. Deze drie criteria worden gebruikt om de duurzame en maatschappelijk impact van een investering of bedrijf te beoordelen.
Lees meerESPR - Ecodesign for Sustainable Products Regulation
De ESPR, ook wel de Ecodesign for Sustainable Product Regulations, is onderdeel van het Circular Economy Action Plan (CEAP), dat één van de belangrijkste bouwstenen is van de EU Green Deal. ESPR is als Europese regelgeving specifiek geïntroduceerd om een ecologisch ontwerp voor duurzame producten te stimuleren.
Lees meerEU Green Deal
De Europese Green Deal is een bundel van strategieën en beleidsinitiatieven om het Europese energiesysteem te transformeren.
Lees meerEU Renovation Wave
De Europese Unie richt zich met de Renovation Wave strategie ten aanzien van de gebouwde omgeving voornamelijk op de renovatie en grootschalige verduurzaming van huizen en gebouwen.
Lees meerEU Taxonomie
De EU Taxonomie die op 1 januari 2022 is ingegaan, is een systeem dat de duurzaamheid beoordeelt van economische activiteiten van bedrijven, zoals kopen, verhuren en produceren. Partijen die (groene) financiële producten aanbieden, zoals banken en beleggers en grote bedrijven zijn verplicht te rapporteren welk aandeel van hun investeringen voldoen aan de EU Taxonomie.
Lees meerExergiewoning
De exergiewoning (of het exergiehuis) is een concept dat een lage CO2- emissie wordt bereikt door, eenvoudig gezegd, het benutten van de energiestroom die het meest geschikt is voor zijn functie, en door het benutten van energiestromen die anders zouden weglekken.
Lees meerFDD – Foutdetectie en Diagnose
Foutdetectie en diagnose (FDD) wordt gebruikt in gebouwen om storingen en afwijkingen in HVAC-systemen (verwarming, ventilatie en airconditioning) te identificeren en analyseren.
Lees meerFit For 55
In de afgelopen twee jaar heeft de Europese commissie een regierol op zich genomen en heeft met de EU Green Deal de ambitie neergelegd om in 2050 het eerste CO2-neutrale continent te zijn.
Lees meerFSC – Forest Stewardship Council
De Forest Stewardship Council (FSC) is een internationale non-profitorganisatie. FSC zet zich in voor verantwoord bosbeheer over de hele wereld. Ze promoten dit via houtcertificering: het FSC-keurmerk.
Lees meerFunctionele levensduur
De functionele levensduur van een gebouw is de periode waarin het object eenzelfde functie behoudt waarin wordt voldaan aan de eisen en wensen van het gebruik, zonder dat het gebouw wordt aangepast.
Lees meerFysiek schaars materiaal
Materiaal dat niet in grote oplage beschikbaar is door de minimale aanwezigheid van grondstoffen of het risico van uitputting van de grondstoffen.
Lees meerGACS – Gebouwautomatiserings- en controlesysteem
Gebouwautomatiserings- en controlesystemen (GACS) zijn gebouwoplossingen die worden ingezet om de prestatie en het energiegebruik van verschillende technische installaties in gebouwen te monitoren, aan te sturen en te optimaliseren. Een GACS speelt een belangrijke rol in het verbeteren van de energie-efficiëntie en het verminderen van de operationele kosten van een gebouw.
Lees meerGBS - Gebouwbeheersysteem
Een gebouwbeheersysteem (GBS) is ook wel bekend als een Building Management System (BMS). Het wordt gebruikt om de technische installaties en systemen in een gebouw centraal te monitoren, beheren en aan te sturen.
Lees meerGebouwflexibiliteit
Gebouwflexibiliteit omvat alle eigenschappen die het mogelijk maken dat het gebouw op een duurzame en economisch rendabele wijze zijn functionaliteit behoudt. Tijdens de technische levensduur, maar ook bij veranderende behoeften en omstandigheden.
Lees meerGebouwpaspoort
Een gebouwpaspoort bevat gedetailleerde informatie over de gebruikte materialen van het gebouw. Dit paspoort maakt het voor vastgoedeigenaren mogelijk om de waarden van de materialen in het gebouw te herkennen, behouden en gebruiken.
Lees meerGebruiksfase van een circulair gebouw
De gebruiksfase van een circulair gebouw is de periode waarin het gebouw zijn gebruiksfunctie vervult.
Lees meerGeothermie of aardwarmte
Geothermie of aardwarmte is een energiebron die gebruik maakt van warmte in de aarde. Deze warmte ontstaat in de kern van de aarde door natuurlijk radioactief verval.
Lees meerGHG - Greenhouse Gas Protocol
Wereldwijd kader voor het meten en beheren van broekasgasemissies, oftewel greenhouse gas (GHG).
Lees meerGOVI – Gemeentelijk omgevingsvisie
De Gemeentelijke omgevingsvisie (GOVI) is een strategisch document dat de visie, ambities en doelen van de gemeente bevat per omgevingsgebied.
Lees meerGPR Gebouw – Gemeentelijke Praktijk Richtlijn Gebouw
Gemeentelijke Praktijk Richtlijn (GPR) Gebouw is een DuurzaamBouwen-instrument. Het zet ontwerpgegevens van woningen, kantoren en scholen om naar prestaties op het gebied van kwaliteit en duurzaamheid.
Lees meerGreen Claims Directive
De Green Claims Directive is onderdeel van het Circular Economy Action Plan (CEAP), dat één van de belangrijkste bouwstenen is van de EU Green Deal. De Europese regelgeving adresseert het belang van betrouwbare en verifieerbare informatie voor de consument.
Lees meerGreenCalc+
GreenCalc+ is een instrument om de milieubelasting van een woning, gebouw of een wijk meetbaar en vergelijkbaar te maken.
Lees meerGreenwashing
Het begrip greenwashing slaat op marketing- en reclame-uitingen waarbij bedrijven of organisaties zich milieuvriendelijker voordoen dan dat ze daadwerkelijk zijn.
Lees meerGrijs water
Grijs water is licht verontreinigd afvalwater afkomstig van bad, douche, wastafel en eventueel wasmachine.
Lees meerGroen gas
De term groen gas is een verzamelnaam voor verschillende duurzamere vervangers van aardgas.
Lees meerGroenregeling
De groenregeling is een regeling voor groenbanken en -fondsen waarmee zij een zogeheten groenverklaring aan kunnen vragen. Hiermee is het mogelijk om duurzame projecten te ondersteunen met een lening tegen een lager tarief.
Lees meerGWP – Global Warming Potential
GWP staat voor Global Warming Potential en is het milieueffect of de klimaatimpact van broeikasgassen, uitgedrukt in CO2- equivalent.
Lees meerGWW – Grond- weg- en waterbouw
Grond-, weg- en waterbouw (GWW) is een afkorting die wordt gebruikt om civiele werken als wegen, bruggen, dijken en kanalen aan te duiden.
Lees meerHelofyten
Een helofyt is een moerasplant die zich in de waterbodem wortelt, maar met de stengel en bladeren boven het water uitsteekt. Deze planten zijn erg geschikt om water te zuiveren.
Lees meerHennep
Hennep is een plant die veel goede eigenschappen bevat om te worden gebruikt als isolerend, biobased bouwmateriaal.
Lees meerHergebruik
Hergebruik is het opnieuw gebruiken van bouwmateriaal voor hetzelfde doel.
Lees meerHernieuwbaar materiaal
Materiaal geproduceerd uit een hernieuwbare grondstof. Dit is een grondstof die niet uitgeput raakt maar weer aangroeit.
Lees meerHernieuwbare grondstof
Met hernieuwbare grondstoffen worden grondstoffen bedoeld die op een natuurlijke manier weer aangroeien of aangevuld worden op een menselijke tijdschaal (100 jaar).
Lees meerHet Klimaatakkoord
In het Klimaatakkoord staan afspraken tussen veel Nederlandse organisaties en bedrijven om ervoor te zorgen dat de opwarming van de aarde stopt.
Lees meerHNN – Het Nieuwe Normaal
Het Nieuwe Normaal (HNN) is een nieuwe, gedragen standaard voor de bouwsector met haalbare en ambitieuze prestaties op het gebied van circulair bouwen.
Lees meerHout – duurzaam geproduceerd
Bij duurzaam geproduceerd hout gaat het om hout en houtproducten afkomstig uit duurzaam beheerde bossen die voldoen aan de minimum- eisen van de Nederlandse overheid. Dit wordt aangetoond door het FSC-keurmerk en andere keurmerken in de markt die voldoen aan de eisen.
Lees meerHR++ glas
Hoog-Rendement glas (HR glas) is goed geïsoleerd glas dat voldoet aan een lage U-waarde. De U-waarde geeft de warmtedoorlating van het glas weer. Voor HR+ glas is de U-waarde 1,6 W/m2K, voor HR++ glas is dit 1,2 W/m2K. Een lagere U-waarde staat voor een betere isolatie.
Lees meerHR-ketel
Een HR-ketel is een hoogrendements-, cv- of combiketel. Bij een HR-ketel zorgt een extra warmtewisselaar ervoor dat de waterdamp in de verbrandingsgassen condenseert, waarbij extra warmte vrijkomt.
Lees meerHR-ventilatie
De HR in HR-ventilatie staat voor hoog rendement. Dit is een mechanische manier van ventileren (of gebalanceerde ventilatie met warmteterugwinning (WTW)).
Lees meerHTK – Hoge Temperatuurkoeling
Een vorm van koeling waarbij voor het koelmedium een hogere temperatuur wordt gebruikt dan normaal (namelijk hoger dan of gelijk aan 16 °C).
Lees meerHuishoudwater
Met huishoudwater wordt onzuiver leidingwater bedoeld dat gebruikt kan worden in het huishouden, bijvoorbeeld voor het doorspoelen van de wc of doen van de was, maar niet gedronken kan worden.
Lees meerHVAC – Heating Ventilation and Air Conditioning
HVAC staat voor Heating, Ventilation and Air Conditioning, oftewel verwarming, ventilatie en airconditioning.
Lees meerIAQ – Indoor Air Quality
De Indoor Air Quality (IAQ) gaat over de binnenluchtkwaliteit in en om een gebouw. Dit staat in relatie tot de gezondheid van de gebruikers.
Lees meerIFD – Industrieel, Flexibel en Demontabel bouwen
Industrieel, Flexibel en Demontabel bouwen, ook wel IFD-bouwen, is het stimuleren van het op vernieuwende wijze toepassen van industrieel ontwikkelde en geproduceerde bouwcomponenten in nieuwe en te verbeteren woningen, utiliteitsgebouwen en constructies.
Lees meerIn-en uitschakeling klimaatinstallaties
Een type bediening waarbij het aantal bedrijfsuren van de installaties beperkt wordt. Hierbij hoort het invoeren van instellingen op basis van een vooraf bepaald tijdschema, inclusief vooraf ingestelde fase.
Lees meerInfiltratiekrat
Een in de grond ingegraven kunststof krat, waarop de afvoer van hemelwater (afkomstig van terrein of gebouw) wordt aangesloten.
Lees meerInheemse beplanting
Inheemse planten zijn planten die van nature in Nederland voorkomen. De herkomst van aanplant is belangrijk voor de biodiversiteit in Nederland.
Lees meerInitiële levensfase
De eerste fase van een product is de initiële levensfase, ofwel de productiefase van het product. In deze fase verschilt een circulair product nauwelijks van een lineair product. De fase bestaat uit onder andere productie-, transport- en montagekosten.
Lees meerIPCC Rapport – Intergovernmental Panel on Climate Change Rapport
Het Intergovernmental Panel on Climate Change Rapport (IPCC Rapport) is een drieluik aan klimaatrapportages om overheden te informeren over het vormgeven van klimaatbeleid.
Lees meerISDE – Investeringssubsidie duurzame energie
Investeringssubsidie duurzame energie (ISDE) was een subsidieregeling voor particulieren en zakelijke gebruikers.
Lees meerKatoen – Metisse
Katoen wordt gebruikt als biobased isolatiemateriaal, metisse bevat 85 procent katoen.
Lees meerKEV – Klimaat en Energie Verkenning
De afkorting KEV staat voor Klimaat- en Energieverkenning. Dit is een rapport over de ontwikkelingen van uitstoot van broeikasgassen en het energiesysteem in Nederland dat eens per jaar door de overheid word uitgebracht.
Lees meerKg CO2-eq
Dit is de eenheid waarin klimaatimpact wordt uitgedrukt: kilogram CO2-equivalenten.
Lees meerKlimaatadaptatie
De algemene betekenis van adaptatie is aanpassing. Nederland moet voorbereid zijn op het veranderende klimaat: van piekbuien tot droogte.
Lees meerKlimaatgevel
Een klimaatgevel is een 'actieve' gevel die op een slimme manier gebruikt maakt van daglicht, zonnewarmte en luchtverversing om het binnenklimaat te beheersen.
Lees meerKlimaatneutraal
Klimaatneutraal is een term die wordt gebruikt om aan te geven dat bepaalde activiteiten geen negatief effect hebben op het klimaat. Of met andere woorden, er is geen CO2-emissie.
Lees meerKlimaatverandering
Klimaatverandering gaat over de verandering van de patronen van het klimaat (lokaal of wereldwijd) over een langere periode. Het is een gevolg van te veel uitstoot van broeikasgassen (CO2), waardoor de temperatuur van de aarde stijgt.
Lees meerKlimaatverdrag
In 1992 werd in Rio de Janeiro het zogenoemde Raamverdrag klimaatverandering van de Verenigde Naties gesloten, meestal aangeduid als het Klimaatverdrag. De doelstelling van dit verdrag is: het stabiliseren van de concentratie van broeikasgassen in de atmosfeer op een zodanig niveau, dat een gevaarlijke menselijke invloed op het klimaat wordt voorkomen.
Lees meerKyoto-protocol
Het Kyoto-protocol werd in 1997 opgesteld als aanvulling op het Klimaatverdrag. In het Kyoto-protocol verbinden industrielanden zich om de uitstoot van broeikasgassen in 2008-2012 met gemiddeld 5 procent te verminderen ten opzichte van het niveau in 1990.
Lees meerLaagwaardig hergebruik
Laagwaardig hergebruik is een manier van hergebruiken van (delen van) een product, waarna het nieuwe product minder kwaliteit, waarde of functie heeft.
Lees meerLadder van Lansink
Ladder van Lansink is de voorkeursvolgorde voor de behandeling van rest- en afvalstoffen, in 1979 ontwikkeld door het toenmalige kamerlid Lansink.
Lees meerLagenbenadering
In de ruimtelijke ordening wordt onderscheid gemaakt tussen drie lagen: de ondergrond, de netwerken en de occupatie.
Lees meerLCA – Levenscyclusanalyse
In een levenscyclusanalyse worden de milieueffecten van alle processen en grondstoffen uitgerekend die nodig zijn om een product toe te passen gedurende de levensduur van het product.
Lees meerLCC – Life Cycle Costing
Met een Life Cycle Costing analyse worden de totale kosten van een investering in kaart gebracht. Het gaat bij een LCC-analyse niet alleen om investeringskosten, maar ook de kosten van instandhouding en soms ook voor onderhoud, vervanging en sloop.
Lees meerLEED
De afkorting LEED staat voor Leadership in Energy and Environmental Design. Het LEED Green Building Rating System werd ontwikkeld door de United States Green Building Council (USGBC).
Lees meerLeem
Leem is een grondsoort en biobased bouwmateriaal. Het is een samenstelling van zand, klei en silt. Het wordt bijvoorbeeld gebruikt in de constructie van een dragende muur, als stuc of verf.
Lees meerLente-akkoord 2.0 Circulair Industrieel Bouwen
Het Lente-akkoord 2.0 Circulair Industrieel Bouwen is een coalitie van brancheverenigingen. De vereniging wil de komend jaren, samen met haar koplopers, aansprekende woningbouwprojecten starten die circulair en schaalbaar zijn.
Lees meerLevel(s)
Level(s) biedt een framework voor het meten van duurzaamheidsaspecten volgens uniforme methodieken. Het framework heeft een reeks gemeenschappelijke indicatoren en meetwaarden.
Lees meerLevenscyclus
De levenscyclus voor een gebouw gaat van het delven van grondstoffen, productie van (bouw)materialen, transport en realisatie van een bouwerk, het gebruiken (consumptie), tot sloop en verwerken van het afval of hergebruik van materialen en grondstoffen.
Lees meerLevensduurfase
Als een product in gebruik wordt genomen, begint de levensduurfase of de gebruiksfase. In deze fase worden er kosten gemaakt om het product voor een bepaalde periode van levensduur volledig operationeel te krijgen en te houden. Dit zijn de zogenaamde onderhoudskosten.
Lees meerLineair model
Het model waarop onze huidige economie op is gebaseerd: take-make-waste (grondstoffen delven, omvormen tot producten, consumeren en uiteindelijk vernietigen).
Lees meerLisdodde
De lisdodde is een plant die wordt gebruikt als biobased bouwmateriaal. De sigaarvormige plant bevat kleine luchtkamers en werkt daarom goed als isolatiemateriaal.
Lees meerLMS - Lichtmanagementsysteem
Een lichtmanagementsysteem (LMS) is een systeem dat de verlichting in een gebouw of ruimte beheert en optimaliseert.
Lees meerLosmaakbaarheid
De losmaakbaarheid van een gebouw is de mate waarin de materialen of elementen ervan op alle schaalniveaus zo makkelijk mogelijk uit elkaar te halen zijn, zonder het element zelf of de omgeving te beschadigen.
Lees meerLTV – Lage Temperatuur Verwarming
LTV is de afkorting voor Lage Temperatuur Verwarming en is een verwarmingstechniek.
Lees meerMateriaalgebonden emissies
Materiaalgebonden emissies zijn de hoeveelheid CO2-emissies stoffen die vrijkomt bij het produceren en verwerken van materialen tot producten, en de CO2-uitstoot die het bouwproces zelf veroorzaakt.
Lees meerMateriaalpiramide voor de bouw
Gebaseerd op de voedselpiramide, is er een materiaalpiramide voor de bouw gemaakt. De piramide laat de milieu-impact zien van bouwmaterialen.
Lees meerMateriaalrecycling
Het opnieuw (laagwaardig) gebruiken van het materiaal van een product in dezelfde of een andere toepassing.
Lees meerMaterialenpaspoort
Het materialenpaspoort is een digitaal document met alle eigenschappen van een gebruikt materiaal. Bijvoorbeeld herkomst, manier van werven/oogsten en doel van gebruik.
Lees meerMenggranulaat
Een mengsel van betongranulaat en metselwerkgranulaat dat tenminste 50 procent beton bevat.
Lees meerMEP – Regeling Milieukwaliteit Elektriciteitsproductie
Regeling Milieukwaliteit Elektriciteitsproductie (MEP): stimulering van de productie van duurzame elektriciteit in Nederland. Met de MEP ontvangt de producent voor een periode van - in principe - tien jaar een vast bedrag per aan het net geleverde kilowattuur (kWh) elektriciteit'.
Lees meerMetselwerkgranulaat
Gebroken steenachtig materiaal uit bouw- en sloopafval (BSA) dat voornamelijk uit gebroken metselwerk bestaat.
Lees meerMFA – Material flow analysis
Material flow analysis is een wetenschappelijke beoordelingsmethode die het logistieke proces van materiaal in beeld brengt.
Lees meerMIA – Milieu-investeringsaftrek
De MIA, Milieu-investeringsaftrek, is een fiscaal voordeel, waarmee de overheid ondernemers stimuleert te investeren in milieuvriendelijke en innovatieve bedrijfsmiddelen.
Lees meerMicroklimaat
Het locale klimaat dat kan afwijken van het regionale of landelijke klimaat door geografische eigenschappen, maar ook door menselijke invloeden zoals bebouwing. Binnen de microklimaatzone kunnen bijvoorbeeld de hoeveelheid neerslag, windsterkte, temperatuur en verschillen van het regionale klimaat.
Lees meerMilieu-impact
Met milieu-impact wordt de invloed bedoeld van menselijk handelen op het milieu, de natuur en de omgeving. Dit kan zowel positief als negatief zijn.
Lees meerMilieu-impactcategorie
Binnen de levenscyclusanalyse (LCA) wordt gesproken over milieu-impactcategorieën. Een impact-categorie onderscheidt verschillende groepen emissies met één effect op het milieu.
Lees meerMinimum safeguards
Een van de drie onderdelen waaraan een economische activiteit moet voldoen binnen de EU Taxonomie.
Lees meerMitigatie
De algemene betekenis van mitigatie is verzachting, of vermindering. Mitigatie is een veel gebruikte term in verband met het veranderende klimaat.
Lees meerMJOP - Meerjaren Onderhoudsplan
Een Meerjaren Onderhoudsplan geeft een overzicht van het te verwachten onderhoud en de kosten voor een gebouw. Doorgaans over een periode van vijf tot tien jaar.
Lees meerMKI – Milieukostenindicator
Met een levenscyclusanalyse worden de milieueffecten van een materiaal, product of bouwwerk uitgerekend.
Lees meerModule B6
Module B6 is een onderdeel van de levenscyclusanalyse-methode (LCA). De onderdelen zijn verdeeld in A, B, C, D. Module B6 gaat over operationeel energiegebruik.
Lees meerModule D
Module D is een van de vier onderdelen van de levenscyclusanalyse-methodiek (A, B, C, D).
Lees meerMPG – Milieuprestatie Gebouw
De Milieuprestatie Gebouw (MPG) van een gebouw is de som van de schaduwkosten van alle toegepaste materialen in een gebouw.
Lees meerMTR – Maximaal Toelaatbaar Risico
Het Maximaal Toelaatbaar Risico (MTR) wordt gebruikt om bijvoorbeeld aan te geven hoeveel van een bepaalde toxische (giftige) of schadelijke stof in oppervlaktewater mag voorkomen om niet een ontoelaatbaar gezondheidsrisico te lopen of negatief effect op het milieu te creëren.
Lees meerMVO – Maatschappelijk verantwoord ondernemen
Bij Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) houdt de organisatie rekening met de omgeving: de sociale, ecologische en economische impact van hun activiteiten.
Lees meerMycelium
Mycelium is een biobased bouwmateriaal dat bestaat uit een wortelnetwerk van schimmeldraden.
Lees meerNatuurinclusiviteit
Bij natuurinclusiviteit worden natuur en milieu meegenomen als onderdeel van de gebouwde omgeving.
Lees meerNederlandse circulariteitsindex
De circulariteitsindex van INSIDE/INSIDE gaf inzicht in het percentage hergebruikte grondstoffen/materialen en de her te gebruiken grondstoffen/materialen van een product of materiaal.
Lees meerNetbalancering
Met netbalancering stem je de levering van elektriciteit op het net af op de vraag naar elektriciteit.
Lees meerNetcongestie
Bij netcongestie is er meer vraag naar elektriciteit dan er op dat moment geleverd kan worden. Andersom komt ook voor. Op sommige momenten is het aanbod van (hernieuwbare) energie groter dan de vraag naar energie.
Lees meerNFRD – Non-Financial Reporting Directive
NFRD betekent Non-Financial Reporting Directive. Deze wetgeving verplicht grote bedrijven (van o.a. meer dan 500 medewerkers) te rapporteren over hun activiteiten op sociale en ecologische aspecten en uitdagingen.
Lees meerNGO – Non-gouvernementele organisatie
Een non-gouvernementele organisatie (ngo) is een organisatie zonder winstoogmerk (non-profit) die zich inzet voor een maatschappelijke zaak en voor inkomsten onafhankelijk is van de overheid.
Lees meerNiet-hernieuwbare grondstof
Niet-hernieuwbare grondstoffen zijn natuurlijke grondstoffen die na oogsten niet meer teruggroeien of worden aangevuld op een menselijke tijdschaal (100 jaar).
Lees meerNMD – Nationale Milieudatabase
De Nationale Milieudatabase is een database die wordt gebruikt voor het berekenen van de milieuprestatie van gebouwen en/of bouwproducten.
Lees meerNo net land take
Met no net land take wordt een EU-doelstelling bedoeld om het netto ruimtebeslag voor nieuwe economische activiteiten terug te dringen tot nul in 2050.
Lees meerNOVI – Nationale Omgevingsvisie
De Nationale Omgevingsvisie (NOVI) is de langetermijnvisie die het Rijk heeft op de Nederlandse leefomgeving, waar klimaatadaptatie, energietransitie en duurzaamheid (circulariteit) onderdeel van zijn.
Lees meerNTA 8800
NTA 8800 is de rekenmethode achter Bijna Energieneutrale Gebouwen (BENG) en energielabels voor de bepaling van de energieprestatie van een gebouw.
Lees meerNul op de meter project
Als het energiegebruik van een gebouw (woning, gebouw, wijk, kunstwerk, etc.) over een jaar gemeten tenminste nul is.
Lees meerOlifantengras
Olifantengras is een grassoort uit Azië die wordt gebruikt als biobased bouwmateriaal. Het is een fijn materiaal voor isolatie of als vulmiddel voor beton.
Lees meerOperationeel gebouw en gebruiksgebonden energiegebruik
Het energiegebruik van gebouwen voor zowel de gebouwgebonden installaties als het energiegebruik van de gebruikers van de gebouwen. Samen vormt dit het werkelijke energiegebruik van een gebouw.
Lees meerParis Proof
Paris Proof is een gebouwde omgeving die past binnen de doelstellingen van het Klimaatakkoord van Parijs. Dat betekent dat het energiegebruik van bestaande gebouwen met tweederde omlaag moet en dat we bouwen en renoveren binnen het CO2-budget.
Lees meerParis Proof Commitment
Het Paris Proof Commitment is een verklaring van producenten, bouwers, architecten, ontwikkelaars, beleggers, investeerders, vastgoedeigenaren, adviseurs en kennispartijen om zich gezamenlijk in te zetten voor een gebouwde omgeving binnen de operationele en materiaalgebonden Paris Proof-grenswaarden.
Lees meerPassief huis
Een huis (woning of utiliteitsgebouw) met een zeer laag energiegebruik en een goed binnenklimaat, zowel in de winter als in de zomer, zonder traditioneel verwarmings- of koelsysteem.
Lees meerPassief ontwerp
Een ontwerp van een gebouw waarbij de focus ligt op het verlagen van de gebouwgebonden energievraag. Dit gebeurt door passieve ontwerptechnieken en het stimuleren van energiegebruik met een lage milieu-impact.
Lees meerPassieve zonne-energie
Benutting van zonnestraling voor de directe verwarming van ruimten.
Lees meerPCR – Productcategorie regels
Productcategorie regels (PCR) zijn regels en richtlijnen die nodig zijn voor de Environmental Product Declarations (EPD).
Lees meerPPm-indicator
PPm-indicator staat voor Paris Proof materiaalgebonden indicator. Het rekenprotocol Paris Proof materiaalgebonden stelt partijen uit de keten in staat om te rekenen met de CO2-impact van hun nieuwbouw- en renovatieprojecten aan de hand van hun MilieuPrestatie Gebouwen-berekeningen.
Lees meerPrimaire grondstof
Een primaire grondstof is een natuurlijk materiaal dat niet wordt aangepast voor gebruik. Denk bijvoorbeeld aan olie, gas of steen.
Lees meerProducthergebruik
Producthergebruik in de bouw is het opnieuw (hoogwaardig) gebruiken van bouwproducten, zonder dat er een extra bewerking plaatsvindt (uitgezonderd schoonmaken of kleine reparatie).
Lees meerProductkaart
Een productkaart bevat alle informatie rondom een product met betrekking tot materialen, herkomst, levensduur en de milieu-impact per fase in de levenscyclus.
Lees meerPROVI – Provinciale omgevingsvisie
In de Provinciale omgevingsvisie (PROVI) staan de missie, visie en doelen van een gemeente op gebied van de leefomgeving. De PROVI helpt bij het afwegen van belangen en nemen van beslissingen.
Lees meerPV-cellen en -paneel – Fotovoltaïsche cellen en paneel
Fotovoltaïsche cellen of panelen; ook wel zonnepanelen genoemd.
Lees meerQCi - Quick Carbon indicator
De Quick Carbon indicator is een rekenmethode die integraal stuurt op materiaalgebonden én operationele CO₂-uitstoot op de korte termijn (tot en met 2040).
Lees meerQv10 Luchtdoorlatendheid
Met de luchtdoorlatendheid (aangeduid met Qv10) wordt bedoeld 'de luchtvolumestroom (qv) die ontstaat via de kieren en naden die zich tussen de verschillende bouwdelen in de omhulling van een gebouw bevinden, bij een drukverschil van 10 Pascal'.
Lees meerR-principes
Bij circulair bouwen worden de R-principes gebruikt om verschillende strategieën aan te geven, waarbij R1 de meest circulaire aanpak is.
Lees meerR-waarde
De R-waarde geeft de isolatie- of warmtewaarde van een isolatiepakket weer, uitgedrukt in m2K/W.
Lees meerRadon
Radon is een radioactief edelgas dat niet te zien, ruiken of proeven is, maar wel meetbaar is met speciale apparatuur.
Lees meerRapport van de Club van Rome
De Club van Rome bestond uit vooraanstaande internationale wetenschappers. De publicatie van het Rapport bracht het denken over de eindigheid van voorraden op de politieke agenda.
Lees meerRc-waarden
De Resistance-waarde (Rc-waarde) zegt iets over de isolatiewaarde van een (spouw)muur, vloer of beglazing. Een hoge Rc-waarde geeft een betere isolatie weer.
Lees meerRecycling
Recycling is een circulaire strategie uit het 10-R model (of de 10-R ladder). Recycling staat voor verwerking en hergebruik van materialen.
Lees meerRED – Renewable Energy Directive
Renewable Energy Directive is een richtlijn van het Europees Parlement en Raad ter bevordering van het gebruik van energie uit hernieuwbare bronnen.
Lees meerReferentielevensduur
De referentielevensduur is de geschatte levensduur van een product, bouwconstructie of object waarbinnen het moet voldoen aan de gestelde kwaliteitseisen.
Lees meerRenovatiestandaard
De renovatiestandaard is een overheidsrichtlijn voor de energieprestatie van utiliteitsgebouwen. Het is een vrijwillige richtlijn uitgedrukt in energielabel A met 2 of 3 plusjes, afhankelijk van de functie. Een gebouw dat aan de renovatiestandaard voldoet, en gasloos is, is klaar voor de wetgeving van 2050.
Lees meerRestwaarde
De restwaarde is de geschatte opbrengst die van een product of materiaal overblijft aan het einde van de levensduur.
Lees meerRiet
Riet kennen we als biobased bouwmateriaal in de vorm van dak- of gevelbedekking. Na het oogsten groeit riet weer vanzelf aan en is dus een hernieuwbare grondstof.
Lees meerRobuustheid van bouwmaterialen
De robuustheid van bouwmaterialen is een BREEAM-NL beoordelingsrichtlijn. Het gaat om het optimaal toepassen van robuuste materialen, minimaliseren van de vervangingsfrequentie en adequate bescherming van blootgestelde gebouwdelen en onderdelen van de projectlocatie.
Lees meerRoutekaarten
Routekaarten, ook wel roadmaps, geven aan welke stappen en besluiten genomen moeten worden op weg naar Parijs en naar 2030 en 2050.
Lees meerSalderen
Het terugleveren van elektriciteit aan het net. Dit kan bijvoorbeeld als zonnepanelen meer energie opleveren dan er wordt verbruikt.
Lees meerSchaduwkosten
Met schaduwkosten wordt de milieu-impact van gebouwen of producten met speciale berekeningen uitgedrukt in geld.
Lees meerSchapenwol
Schapenwol is een biobased bouwmateriaal dat gebruikt wordt voor isolatie.
Lees meerSchoorsteenprincipe
Het schoorsteenprincipe gaat over wie er verantwoordelijk is voor de uitstoot van CO2. Volgens het principe is de sector die de CO₂ uitstoot (daar waar de schoorsteen staat) verantwoordelijk.
Lees meerScope 1
De directe emissies afkomstig van bronnen die worden beheerd of onderdeel zijn van de organisatie.
Lees meerScope 2
De indirecte emissies afkomstig van het opwekken van ingekochte energie, stoom, hitte en koeling.
Lees meerScope 3
De emissies die een indirect gevolg zijn van de activiteiten van een organisatie, oftewel emissies in de keten.
Lees meerSDG – Sustainable Development Goals
SDG staat voor Sustainable Development Goals, ook wel de Duurzame Ontwikkelingsdoelen. Deze zeventien doelen zijn in 2015 door alle landen van de Verenigde Naties vastgesteld. Het doel van de SDG is om in 2030 een duurzamere wereld te hebben.
Lees meerSecundair materiaal
Secundaire bouwmaterialen zijn gedemonteerde materialen, veelal afkomstig uit sloopprojecten, die opnieuw worden gebruikt.
Lees meerSecundiare grondstoffen
Secundiare grondstoffen zijn herwonnen, herbruikbare grondstoffen, ook wel stoffen gewonnen uit eerder toegepaste grondstoffen. Ze zijn ingezameld, gescheiden, gesorteerd, geprepareerd of bewerkt en tenslotte verwerkt.
Lees meerSedumdak
Sedum is een soort vetplant. Een sedumdak is één van de uitvoeringsmogelijkheden van een vegetatiedak, ook wel groendak of begroeid dak genoemd.
Lees meerSFDR – Sustainable Finance Disclosure Regulation
De Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR) is een verordening (overheidsbesluit) die in 2021 intrede vond.
Lees meerSociale cohesie
Het begrip sociale cohesie (samenhang) duidt op de sterkte van sociale banden binnen een samenleving.
Lees meerSociale Duurzaamheid
Sociale duurzaamheid gaat over duurzame ontwikkelingen die ervoor zorgen dat de toekomstige generatie niet in de problemen komt.
Lees meerSplit incentive
Split incentive heeft betrekking tot verhuurders en huurders van een (commercieel) gebouw. Het gaat over de duurzame investering(en) die een verhuurder doet waarbij de financiële voordelen voor de huurder zijn, die heeft bijvoorbeeld een lagere energierekening.
Lees meerSRI – Smart Readiness Indicator
De Smart Readiness Indicator (SRI) is een richtlijn die is geïntroduceerd in het kader van de Europese Energy Performance of Buildings Directive (EPBD). Het doel van de SRI is om de energieprestaties van gebouwen in Europa te verbeteren en de weg vrij te maken voor een CO2-arme gebouwde omgeving. Het is een belangrijk instrument om de integratie van slimme technologieën in gebouwen te bevorderen.
Lees meerStappenplan
Het stappenplan gaat over de zes verduurzamingsstappen tot een Paris Proof gebouw.
Lees meerStro
Stro is een biobased bouwmateriaal wat goed gebruikt kan worden voor isolatie van gebouwen. Het werkt brandwerend, heeft een lange levensduur en is een hernieuwbare grondstof.
Lees meerSysteemgrenzen
De levenscyclus van een gebouw is verdeeld over verschillende levensfases, de systeemgrenzen.
Lees meerSystemen voor afstemming vraag- en aanbod elektriciteit (Beheer van de energievraag)
Beheer van de energievraag refereert naar maatregelen om de vraag van de consument naar elektriciteit aan te passen aan het aanbod van opgewekte elektriciteit.
Lees meerTCB – Transitieteam Circulaire Bouweconomie
In 2018 is de Transitieagenda Circulaire Bouweconomie (CBE) opgesteld als vervolg op het Grondstoffenakkoord uit 2017 en het Rijksbrede programma ‘Nederland circulair in 2050’.
Lees meerTCO – Total Cost of Ownership
Total Cost of Ownership (TCO) is een benaderingswijze waarbij, naast de stichtingskosten, ook gekeken wordt naar de financiële gevolgen van andere gemaakte keuzes in de ontwerpfase van gebouwen.
Lees meerTechnische kringloop
Een kringloop gericht op het (gedeeltelijke) hergebruik van producten en materialen die niet biologisch afbreekbaar zijn.
Lees meerThermische weerstand
Thermische weerstand is een ander woord voor warmteweerstand, ook wel R-waarde.
Lees meerTotale dakoppervlak en andere geschikte ruimten op het perceel
Dit is de optelsom van het oppervlak van de asset en het perceel. Buitenruimtes waar zonlicht wenselijk is voor ecologisch waarde of het verblijven van mensen mogen uitgesloten worden. Bijvoorbeeld een speeltuin of plantsoen.
Lees meerTPAC
TPAC staat voor Timber Procurement Assessment Committee. Dit is een commissie die verschillende houtcertificeringskeurmerken toetst op inkoopcriteria zoals bijvoorbeeld duurzaam bosbeheer.
Lees meerTransitie
Een transitie is een structurele verandering van de maatschappij, die het resultaat is van op elkaar ingrijpende en elkaar versterkende grootschalige technologische, economische, ecologische, sociaal-culturele en institutionele ontwikkelingen.
Lees meerTrias Energetica
Trias Energetica is een strategie voor zo duurzaam mogelijke energievoorziening, ontwikkeld door TU Delft (C. Duijvesteing) en gebaseerd op de Trias Ecologica.
Lees meerTriple P
Triple P staat voor People - Planet - Profit/Prosperity. De term Triple P komt voort uit het concept van de triple bottom-line zoals uitgewerkt door John Elkington in zijn boek Cannibals with Forks (Elkington,1998).
Lees meerUNFCCC
UNFCCC staat voor United Nations Framework Convention on Climate Change. Dit laat zich vertalen naar een entiteit binnen de Verenigde Naties die zich inzet om klimaatverandering door menselijk handelen te voorkomen.
Lees meerUpfront Embodied Carbon
Om te komen tot een indicatie van de uitstoot op dit moment, maken we gebruik van een methode uit het Verenigd Koninkrijk en die daar “Upfront carbon" heet. Via deze methode kijken we alleen naar de broeikasgasemissies van bron tot realisatie van het bouwwerk; Upfront Carbon geeft die per m² bouwwerk weer.
Lees meerUpstream emissies
Upstream emissies verwijzen naar de uitstoot die plaatsvindt in de toeleveringsketen vóór de productie of de aankoop van goederen en diensten door een organisatie.
Lees meerUrban Mining
Het is van belang om na de sloop van gebouwen goed te kijken wat herbruikbaar is en op welke manier. Deze manier van sloop wordt ook wel Urban Mining genoemd, waarbij de bestaande (of gesloopte) stad wordt gezien als een mijn om grondstoffen uit te winnen.
Lees meerUtiliteitsbouw
Gebouwen bestemd voor een andere functie dan wonen.
Lees meerVamil – Willekeurige afschrijving milieu-investeringen (Vamil)
De Vamil is een fiscaal voordeel, waarmee de overheid ondernemers stimuleert te investeren in milieuvriendelijke en innovatieve bedrijfsmiddelen.
Lees meerVegetatiedak
Begroeid dak, meestal uitgevoerd als 'extensief vegetatiedak'. Op de dakbedekking bevindt zich een relatief dunne substraat-laag waarin sedum-plantjes (een soort vetplantje), grassen, mos en/of kruiden wortelen.
Lees meerVernieuwbare grondstoffen
Vernieuwbare of biotische grondstoffen worden gedefinieerd als grondstoffen die zich binnen 100 jaar vernieuwen.
Lees meerVijf V’s
De vijf V’s staan voor voortplanting, veiligheid, voedsel, verbinding en variatie en zijn de basisprincipes voor het creëren van een habitat.
Lees meerVlas
Vlas is een plantaardig, biobased bouwmateriaal met een lange levensduur. Het wordt onder andere gebruikt voor isolatie en heeft een grote CO2-opslag.
Lees meerWadi
Een wadi is een voorziening voor de infiltratie van regenwater. Het is een laagte waarin het regenwater zich kan verzamelen en in de bodem kan infiltreren. Meestal is een wadi beplant met gras of biezen.
Lees meerWarmtenet
Een warmtenet is een ondergrondse verbinding van leidingen die warm water vervoeren naar gebouwen en huizen. Een ander woord hiervoor is stadsverwarming.
Lees meerWarmtepomp
Een warmtepomp onttrekt warmte aan een bron, bijvoorbeeld grondwater, verhoogt de temperatuur en staat die hogere temperatuur weer af aan een ruimte.
Lees meerWarmteweerstand
De warmteweerstand zegt iets over de isolatie van een constructie, bijvoorbeeld de vloer of gevel. We noemen dit ook wel R-waarde, deze wordt uitgedrukt in m2K/W. Een hoge R-waarde betekent goede warmteweerstand, dus goede isolatie.
Lees meerWaterbesparing
Beperking van het gebruik van drinkwater is een van de doelstellingen van duurzaam bouwen, omdat het bereidingsproces van schoon water steeds kostbaarder wordt. Voor dat bereidingsproces zijn chemicaliën nodig, maar ook energie, gebouwen en ruimte.
Lees meerWaterkwaliteit
Een kwaliteitsfactor die vooral bij de stedenbouw van belang is. De waterkwaliteit geeft de chemische en microbiologische samenstelling van grond- en oppervlaktewater.
Lees meerWEii – Werkelijke Energie intensiteit indicator
WEii staat voor Werkelijke Energie intensiteit indicator: kortweg het energiegebruik van een gebouw in kWh/m². WEii geeft eenvoudig aan hoe een gebouw presteert.
Lees meerWENG – Werkelijk Energieneutraal Gebouw
Aan de nieuwbouw zijn BENG-eisen gekoppeld (Bijna Energieneutrale Gebouwen), waardoor operationele emissies daar voor een groot gedeelte al onder de aandacht zijn. Door DGBC wordt daarnaast gestreefd naar een Werkelijk Energieneutraal Gebouw (WENG).
Lees meerWGBC – World Green Building Council
De World Green Building Council (WorldGBC) is een internationaal non-profit netwerk van Green Building Councils wereldwijd en zet zich in voor een duurzame gebouwde omgeving. Dutch Green Building Council (DGBC) is onderdeel van WorldGBC.
Lees meerWitte vlekkenproject
Met het Witte Vlekken project wil Stichting Nationale Milieudatabase (NMD) het aantal categorie-1 en -2 milieuverklaringen vergroten.
Lees meerWKK – Warmtekrachtkoppeling
Naast de klassieke levering van elektriciteit en warmte is het ook mogelijk om warmte en elektriciteit gelijktijdig lokaal te produceren: een motor drijft een generator aan voor de productie van elektriciteit; de vrijkomende warmte wordt gebruikt voor verwarming. We spreken dan van warmtekrachtkoppeling of WKK.
Lees meerWKO – Warmte-/koude-opslag
Het opslaan van warmte of koude ten behoeve van respectievelijk verwarming of koeling, bijvoorbeeld van (tap)water of een gebouw.
Lees meerWLC – Whole Life Carbon
De totale CO₂-uitstoot van de gebouwde omgeving: materiaalgebonden emissies + operationele emissies.
Lees meerWTW – Warmteterugwinning
Warmteterugwinning (WTW) is een algemeen principe waarbij de warmte van afgevoerde lucht, water (of eventueel een ander medium) wordt overgedragen aan verse, nog niet opgewarmde lucht of water.
Lees meerZEB – Zero Emission Building
Een Zero Emission Building (ZEB) is een emissievrij gebouw. 'Zero emission' is de eindnorm waar in 2050 alle gebouwen aan moeten voldoen binnen de EU.
Lees meerZongerichte verkaveling
Zongerichte verkaveling is het zodanig inrichten van een gebied dat zoveel mogelijk zonlicht op minimaal één van de gevels valt, waardoor passieve zonne-energie optimaal benut wordt. Ook heeft de verkaveling (deels) invloed op de mogelijkheid actieve zonne-energie toe te passen.
Lees meerZonneboiler – Zonnecollector
Een zonneboilersysteem zorgt ervoor dat het maken van warm tapwaterminder energie kost. Er zijn systemen die ook bijdragen aan de ruimteverwarming, bijvoorbeeld in combinatie met een lage- temperatuur afgiftesysteem.
Lees meerZonnepaneel
Paneel met PV-cellen; wekt elektriciteit op.
Lees meerZwart water
Zwart water is afvalwater verontreinigd met fecaliën, dus afkomstig van toilet. Na enige tijd kleurt dit water zwart van kleur.
Lees meer