Norbert Schotte van VORM: “Tijd om het concept van ‘trias materialica’ te omarmen”

De CO2-impact van een gebouw is meer dan alleen de impact door het energiegebruik. Ook de CO2-impact van materialen telt mee. Het Europese BuildingLife programma zet dit op de agenda en werkt met een maximaal CO2-budget voor gebouwen: Whole Life Carbon. Verschillende ambassadeurs maken zich hard voor deze aanpak. Norbert Schotte, manager Innovatie en Duurzaamheid van VORM is er één van.

BUILDINGLIFE Spotlight #8

Norbert Schotte heeft zo’n 15 jaar ervaring in de bouwsector, van timmerman tot werkvoorbereider en van bouwkundig tekenaar tot projectcoördinator. Sinds 2014 is Schotte betrokken bij VORM met inmiddels de rol Manager Innovatie & Duurzaamheid. Daarnaast richtte hij dit jaar Gideon – Building Transition Tribes (of gewoon Gideonsbende) op, samen met andere Gideons.

Heel actief met de verandering van de sector bezig dus.

“Zeker. Ik krijg veel energie door de transitie naar een gezonde en duurzame gebouwde omgeving te versnellen. #BuildingLife is wat mij betreft een goed initiatief van DGBC, omdat we hiermee de impact van materiaalgebonden emissies niet alleen op de kaart zetten, maar ook rekenen aan wat de streefwaarden zouden moeten zijn om binnen de doelen van Parijs te blijven. Dit steun ik graag als ambassadeur.”

Op welke manier draagt jullie bedrijf VORM bij aan de verduurzaming van de gebouwde omgeving?

“VORM is een Rotterdamse bouwende ontwikkelaar met ruim 100 jaar ervaring en staat bekend als innovatieve en duurzame speler in de sector. Centraal staat voor ons dat we moeten werken aan de omslag van het beperken van onze negatieve milieu-impact naar het vergroten van onze positieve milieu-impact. Minder slecht is niet goed. Daarnaast voelen wij de verantwoordelijkheid om onze maatschappelijke impact te vergroten. Eén van de initiatieven daarvoor is het recent opgerichte BuurtBoost. Dit bedrijf gaat over ruimtelijke ingrepen (de ‘hardware’: verduurzaming en uitbreiding) als facilitator van de leefbaarheid (de ‘software’: veiligheid en sociale cohesie), om eentonige wijken te transformeren naar een leefbare buurt. Daarnaast zijn we bezig met het combineren van de bouw- en landbouwtransitie, door een deel van onze grondposities in te gaan zetten voor het telen van biobased gewassen samen met agrariërs.”

Welke ambitie heeft VORM met het oog op Whole Life Carbon?

“Als je je realiseert dat we ons carbon budget er binnen 7 jaar doorheen rammen, kan je als bouwer en ontwikkelaar daar niet je ogen voor sluiten. Wij moeten onze CO2-emissies fors reduceren. Niet enkel scope 1 en 2, maar juist onze scope 3 emissies. Het carbon budget-denken geeft je een ander perspectief op de opgave. We zijn binnen VORM druk aan het rekenen wat onze scope 3 emissies zijn, wat ons carbon budget is en hoe wij zo snel mogelijk CO2-positief kunnen worden als bedrijf.”

Welke elementen zijn belangrijk in de roadmap naar Whole Life Carbon?

“Een onmiskenbaar belangrijk element in de transitie van een CO2-intensieve sector naar een regeneratieve sector is het sociale component. Als je deze opgave enkel technologisch benadert, kom je van een koude kermis thuis. We moeten met elkaar werken aan om- en bijscholing, maar de sector mag ook in de spiegel kijken wat betreft leiderschap. De masculiene, top-down en naar binnen gekeerde cultuur gaat deze transitie niet helpen. De zachte kant, zoals velen het ook wel noemen, maakt of breekt de transitie.”

Hoe reduceer je de materiaalgebonden emissies in jullie concepten?

“Trias energetica is een breed omarmd concept om de operationele emissies te reduceren. We moeten het concept trias materialica net zo goed breed gaan omarmen. Stap 1 is het toepassen van biobased bouwmaterialen waar het nu al kan. Voor stap 2 geldt dat je niet-biobased (abiotische) materialen alleen toepast wanneer stap 1 technisch niet haalbaar is. Gebruik hierbij dan in eerste instantie hergebruikte materialen. Stap 3 is dat je primaire grondstoffen inzet met een lage CO2-footprint en ontwerpt met de gedachte van ontmanteling (garandeer herbruikbaarheid van materialen). Ik smokkel wel een beetje, want er gaat eigenlijk nog een stap 0 aan vooraf, namelijk het niet toepassen van materialen.”

Wat moeten we vooral niet vergeten in de sector als het gaat om Whole Life Carbon?

“We moeten oppassen met ons blindstaren op nieuwbouw. Dat is maar 1% van de gebouwde omgeving. Als we 7 miljoen woningen van het gas gaan halen met de toepassing van CO2-intensieve materialen, gaan we niet binnen het carbon budget blijven. Het is dus belangrijk dat biobased bouwmaterialen versneld opschalen en toegankelijk worden voor de kleinere aannemersbedrijven en beschikbaar worden in bouwmarkten.”

Wat verwacht je van de overheid om de Whole Life Carbon aanpak vooruit te brengen?

“Wet- en regelgeving loopt achter de actualiteit aan en beschermt in basis de traditionele belangen. Een heel concreet voorbeeld daarvan is het correct waarderen van CO2-opslag in biobased materialen. Ik verwacht van de overheid dat ze gaan sturen op carbon budgetten, eigen overheidsgebouwen gaan inzetten als toonaangevende voorbeelden van duurzame bouw en een interdepartementaal transitieplan ontwikkelen voor bouw, landbouw en energie.”

Hoe gaan we ervoor zorgen dat de hele bouwsector in Nederland hieraan mee gaat doen?

“Afgelopen twee jaar zitten we in een versnelling wat betreft de materialentransitie. De vele initiatieven en koplopers die al jarenlang acteerden in de onderstroom, bereiken nu de massa. Bedrijven als BAM, Dura Vermeer, Ballast Nedam en VORM zijn allemaal terecht bezig met de materialentransitie en staan op de schouders van de koplopers uit deze onderstroom. We moeten door middel van inspirerende projecten de sector motiveren tot het ontwikkelen van gebouwen met opslag van CO2 in plaats van uitstoot. Daarnaast hebben we veel werk te verrichten om de maatschappij mee te nemen in de vele voordelen die het met zich meebrengt (meer comfort en gezondheid bijvoorbeeld). Tot slot zal de overheid niet langer enkel als bezemwagen moeten optreden, maar de sector moeten motiveren tot duurzamere bouw door bijvoorbeeld de MPG versneld af te bouwen naar 0,5.”

Wil je bijdragen aan de nationale Whole Life Carbon Roadmap?

Meld je dan aan om mee te werken aan de Whole Life Carbon aanpak, wellicht zelfs als Ambassadeur, of lees hier meer over het #BuildingLife project.

DGBC-partners

VORM

Gerelateerd

Binnenhof Den Haag

Minister Keijzer zet aanscherping MPG in de ijskast

69 huurwoningen verduurzaamd tot Paris Proof in Houten

69 huurwoningen verduurzaamd tot Paris Proof in Houten

Ronald Huikeshoven

Ronald Huikeshoven vertrekt als bestuurslid van DGBC