"Het is nu investeren of straks de rekening betalen, als dat nog kan"

In de #BuildingLife Spotlight serie gaan we in gesprek met #BuildingLife Ambassadeurs over hun ambities en ervaringen op weg naar een Whole Life Carbon Aanpak. Bij deze aanpak verbinden we operationele en materiaalgebonden emissies en kijken we naar de hele levenscyclus van een gebouw. Van CO2-neutrale gebouwen naar CO2-neutrale productie, bouw, gebruik en sloop/hergebruik.

Samen met World Green Building Council, diverse andere Europese Green Building Councils, private partijen, publieke partijen en de #BuildingLife Ambassadeurs werken we aan het #BuildingLife project. Het doel is om de Whole Life Carbon Aanpak te verankeren in nationale wet- en regelgeving. Verschillende ambassadeurs maken zich hard voor deze aanpak, onder wie Jeroen Pels, directeur Private Banking & Hypotheken bij Triodos Bank.

#BuildingLife Spotlight

Wat motiveerde je om #BuildingLife Ambassadeur te worden?

“Dagelijks verwonder ik me over hoe we met het ecologische en economische systeem omgaan. Kijk bijvoorbeeld naar de aanpak van CO2-emissies in de woningbouw. We isoleren bestaande woningen óf we doen er alles aan om nieuwbouwwoningen energieneutraal te maken in de gebruiksfase. Tegelijkertijd bouwen en verbouwen we woningen op een allesbehalve milieuvriendelijke wijze. Daarmee richten we veel vermijdbare schade aan en dat moeten we onszelf verwijten. We handelen alsof we nog alle tijd hebben en ondertussen gaan klimaatverandering en biodiversiteitsverlies in rap tempo door. Daarom wil ik als ambassadeur de duurzame transitie in alle opzichten versnellen en een positieve bijdrage leveren aan het denken en handelen in de gebouwde omgeving. De financiële sector speelt daarin een belangrijke rol en Triodos Bank kan een voorbeeld stellen.”

Hoe draagt Triodos Bank bij aan de verduurzaming van de gebouwde omgeving?

“Als eerste bank koppelden we de hypotheekrente aan de energieprestaties van woningen. Daarnaast hanteren we aangepaste leennormen op basis van de energieprestatie van woningen. We pleiten voor een landelijke systematiek op dit gebied, zodat je meer kan lenen voor een zuinige woning en minder voor een onzuinige woning.”

 

“Onlangs introduceerden we een hypotheek voor biobased bouwen. Als woningeigenaren afzien van staal en beton krijgen ze een lagere rente. Zo stimuleren we het gebruik van biobased materialen. Daarnaast zetten we ons in voor kansengelijkheid en handelingsperspectief voor huidige eigenaren.”

Welke ambitie heeft Triodos Bank met het oog op Whole Life Carbon?

“Een positief uitgangspunt creëren voor natuurinclusief en klimaatpositief bouwen en verbouwen. Dat moet de norm zijn. In de Whole Life Carbon Aanpak zie ik veel raakvlakken met financiële dienstverlening en hoe bepaalde standaarden beter kunnen werken om verandering te versnellen.”

Welke elementen zijn belangrijk op weg naar een CO2-neutrale bouwkolom in 2040?

“De huidige kaders waarbinnen financiering wordt verstrekt, belemmeren vooruitgang. Financieringsmodellen moeten verduurzaming op de juiste manier stimuleren. Nieuwbouw is bijvoorbeeld pas echt groen als we verder kijken dan de energieprestaties en er ook duurzame materialen worden toegepast. Decentrale en collectieve warmteoplossingen vragen ook om andere manieren van financiering. Installaties werpen een enorme schaduw over de milieuprestaties van gebouwen. Neem bijvoorbeeld individuele warmtepompen in kleine nieuwbouwwoningen: Waarom werken we niet aan decentrale warmteoplossingen met een goed financieringsmodel?”

 

“Tot slot moet het makkelijker worden om bestaand vastgoed te verduurzamen. Dat kan door particulieren en Verenigingen van Eigenaren aantrekkelijke financieringsmodellen te bieden om tijdens de looptijd verantwoord te verduurzamen. Om die reden zetten wij ons bijvoorbeeld in voor een goede en rechtvaardige variant van een ‘gebouw gebonden financiering’. Met Gebouw Gebonden Financieren maken we ons hard voor een eerlijke financieringsoplossing voor bestaande woningeigenaren, helaas is dit nog niet gerealiseerd. De EU Taxonomie kan tenslotte een mooi middel zijn om investeringen in verduurzaming van bestaande gebouwen duidelijk en rechtvaardig te stimuleren. Dat hangt wel van de ontwerpkeuzes af.”

Hoe reduceer je materiaalgebonden emissies met jouw diensten?

“Met ons advies en financieringsaanbod stimuleren we particuliere en zakelijke klanten om duurzamer te bouwen. Onze tarieven koppelen we bijvoorbeeld aan het materiaalgebruik en de energieprestaties van een gebouw. We ontwikkelen instrumenten, zoals de recent geïntroduceerde biobased hypotheek, en zetten acties op om verduurzaming tijdens de looptijd aantrekkelijker te maken.”

Hoe kun je operationele en materiaalgebonden emissies met elkaar verbinden?

“Inzicht en handelingsperspectief bieden is essentieel. Veel partijen zijn zich onvoldoende bewust van de materialentransitie. Kennis delen en de juiste prikkels geven helpt dan. Duurzame keuzes moeten financieel worden gestimuleerd. Bijvoorbeeld door CO2-uitstoot en de ecologische voetafdruk te beprijzen.”

Wat verwacht je van andere partijen om de Whole Life Carbon aanpak vooruit te brengen?

“Duurzaamheid moeten we belonen in plaats van bemoeilijken. Dat begint bij samen in beeld brengen welke normeringen en wetgeving verduurzaming belemmeren en vervolgens een goede startpositie creëren om duurzame keuzes te stimuleren. Bijvoorbeeld door eisen te stellen aan materiaalgebruik in aanbestedingen.”

Welke verschillen zie je in de internationale aanpak ten opzichte van nationaal?

“Nederland heeft als geen ander de instituties én het juiste polderlandschap om samen stappen te zetten richting een duurzame gebouwde omgeving. Er is veel data beschikbaar en er zijn voldoende professionele instellingen en instrumenten op dit terrein. Denk aan de MilieuPrestatie Gebouwen (MPG). De normen voor materiaalgebruik volstaan nog niet, maar bieden wel een stevig fundament. Vanuit een holistische benadering kunnen we grote stappen zetten om de bouw te verduurzamen. Daarbij spelen de boeren een belangrijke rol. De vraag naar biobased bouwmaterialen draagt andersom bij aan meer diversiteit in de landbouw.”

Van welke ervaringen en praktijkvoorbeelden uit het buitenland kunnen wij nog leren?

“In een aantal landen is het makkelijker om een lening te krijgen voor verduurzaming van een bestaande woning. Heel terecht in mijn ogen. Als die markt niet toegankelijk, goed gereguleerd en gefaciliteerd is, ontstaan er juist zijsporen en ongelukkige leenoplossingen. Daar zijn sommige huishoudens dan weer de dupe van. Niet verduurzamen is een veel groter risico dan wel verduurzamen, ook in financiële zin.”

Wat is jouw boodschap aan andere partijen die met de Whole Life Carbon aanpak aan de slag willen?

“Natuurlijker en duurzamer bouwen en ontwikkelen is de toekomst. Er is geen beter alternatief. Bijvoorbeeld als je kijkt naar milieunormen en de bouw. De gevolgen van biodiversiteitsverlies en klimaatverandering worden ook steeds voelbaarder. We moeten die problemen in een hogere versnelling aanpakken en toekomstbestendige oplossingen creëren. Partijen die nu de slag missen maken het zichzelf uiteindelijk veel lastiger. Wat eerst nog een lange termijn risico leek, kan snel dichterbij komen. Het is nu investeren of straks de rekening betalen, als dat nog kan.”

 

“Bovenal biedt duurzaam bouwen en samenleven veel meer levenskwaliteit. Dat is het lonkende perspectief dat we nodig hebben.”

Doe mee met #BuildingLife

Wil je bijdragen aan een gebouwde omgeving zonder materiaalgebonden emissies? Onderteken dan de intentieverklaring, ga aan de slag met de roadmap Whole Life Carbon of lees meer over het #BuildingLife project.

DGBC-partners

Triodos Bank

Professionals

Jeroen Pels

Gerelateerd

Building Life ambassadeur Dennis Hauer is architect en directeur bij Urban Climate Architects in Delft

‘Biobased gebouwen voelen beter, zijn gezonder, slaan CO2 op én zijn veel leuker om te ontwerpen’

Provincie Gelderland neemt voortrekkersrol in waterzuinige nieuwbouw

Koplopers waterzuinige nieuwbouw in Gelderland gaan het doen

Scope 3-emissies van vastgoed, bouw en ontwerpprojecten soms wel meer dan 100 keer groter dan scope 1 en 2

Scope 3-emissies van vastgoed, bouw en ontwerpprojecten soms wel meer dan 100 keer groter dan scope 1 en 2