DGBC-founding partner TNO: ‘Het denken over duurzaamheid verandert’

“Sinds de oprichting van DGBC is veel veranderd. Vijftien jaar geleden waren er nog weinig platforms waar een kennisinstelling welkom was en je bouwbedrijven, investeerders, overheden en ontwikkelaars kon ontmoeten", zegt Wouter Moorlag, Clustermanager Bouwinnovatie bij kennisinstelling TNO, een van de founding partners van DGBC. De betrokkenen van toen zijn inmiddels met pensioen.  

“Het was toen ook nog de vraag wat duurzaamheid precies is en hoe je dat kan meten", zegt Moorlag. DGBC begon, BREEAM-NL kwam erbij en de rol als spin in het web groeide. “In de loop der jaren is DGBC met het landschap mee veranderd. De onderwerpen zijn verbreed, koplopers kregen ondersteuning en nu doet ongeveer de hele sector mee aan verduurzaming. Dat is een fantastische positie, als een van de meest invloedrijke maatschappelijke organisaties", schetst Moorlag.  

DGBC verbindt 

De uitdagingen zijn groot en toch slaagt DGBC er volgens Moorlag in om verschillende partijen in de achterban te verbinden en samen een vuist te vormen en onderwerpen zo ver te brengen dat ze eindigen in normering bij de overheid. “En dat is juist zo hard nodig om de verduurzaming te versnellen. Je ziet ook hoe het denken over duurzaamheid verandert. Biogene CO2, Whole Life Carbon en biobased materialen waren nog niet in beeld en het carbonbudget-denken is relatief nieuw, net als aandacht voor biodiversiteit en gezondheid. Het is nu haast niet meer voor te stellen dat Paris Proof en circulariteit eenzelfde ontwikkeling hebben doorgemaakt", zegt Moorlag.  

Gezondheid staat nog echt in de kinderschoenen, dat is nog lastig te meten en er zijn nog weinig instrumenten om met ‘gezondheid’ te ontwerpen. “Dat moeten we nog ontdekken en met elkaar ontwikkelen. We zijn nog lang niet klaar met verduurzamen, dus wat dat betreft kunnen we DGBC nog niet opheffen", zegt Moorlag met verwijzing naar het idee van de oprichters om de gebouwde omgeving snel te verduurzamen, zodat DGBC zichzelf weer kon opheffen.  

Innovaties verder brengen 

TNO is een kennispartner van bedrijven en overheden die helpt om innovaties verder te brengen. “Als toegepaste kennisinstelling staan we met één been in de wetenschap en de ander in de bouwpraktijk. Vanuit diepe kennis, bijvoorbeeld op het gebied van bouwmaterialen of digitalisering, werken we aan integrale oplossingen die veilig, duurzaam en betaalbaar zijn. We verbinden initiatieven en zijn bijvoorbeeld ook betrokken bij de oprichting van het Bouw & Techniek Innovatiecentrum, het huidige TKI Bouw &Techniek en partner van Cirkelstad, het platform voor koplopers in de circulaire en inclusieve bouwsector. Daar leren en horen we veel wat ook waardevol is voor DGBC", zegt Moorlag.  

Soms werkt de kennisinstelling technische vragen uit, zoals: Hoe kun je een veilige biobased constructie voor een gebouw ontwikkelen, bouwmaterialen met de oorsprong in de natuur, en wat is de werkelijke prestatie van warmtepompen in de praktijk? Maar ook op systeemniveau komen vragen binnen als: hoe krijg je de sector in beweging op weg naar verdere verduurzaming? “We zijn medeverantwoordelijk voor de routekaart voor de verduurzaming van de zorgsector, zitten aan tafel met het ministerie van Binnenlandse Zaken en we werken aan innovatievraagstukken met kennisinstellingen door heel Europa. Al deze ervaringen en inzichten zetten we weer in bij DGBC", zegt Moorlag.  

Netwerk 

Andersom is hij blij met het netwerk van de organisatie die al zo veel disciplines bij elkaar brengt, dat de kennisinstelling die niet allemaal zelf bij elkaar hoeft te zoeken. “Dat kunnen we onmogelijk alleen. Innoveren in deze gefragmenteerde sector doe je in de keten. Daar ben ik DGBC wel dankbaar voor en als wij de expertise niet hebben, dan zoeken we die erbij. We delen dezelfde algemene speerpunten: meetbaar, toepasbaar en opschaalbaar. Evidence based werken aan praktische oplossingen.” 

Als lid van de Programmaraad Paris Proof gebruikt hij die kennis en het netwerk om te kijken hoe projecten op te schalen zijn, om ze – en daarmee de verduurzaming - verder te versnellen. “Alle 370 DGBC-partners willen wat en willen ook verantwoordelijkheid nemen. Het is een prettige positie voor een kennisinstelling om te horen waar zij in de praktijk tegenaan lopen en te kijken of we daar een oplossing voor kunnen ontwikkelen.” En dat werkt volgens Moorlag ook andersom: “We doen bijvoorbeeld veel onderzoek naar werkelijk energiegebruik en dat is weer waardevol om te gebruiken bij de ontwikkeling van instrumenten van DGBC. Wij richten ons op opschaling om zo veel mogelijk effect te hebben. In de programmaraad kunnen we dat gezamenlijk kracht bij zetten.” 

Relevant blijven 

TNO is partner van het eerste uur en nog steeds erg actief binnen de organisatie. “Je moet je continu afvragen of je elkaar nog kunt helpen. Regelmatig koffiedrinken en samen eten is leuk, maar je moet elkaar blijven bevragen of we samen nog goed bezig zijn.” Daarin ligt volgens Moorlag het succes van DGBC, maar ook dat van TNO. “Je moet relevant blijven en openheid houden over de rollen en toegevoegde waarde die je hebt. Als je elkaar scherp houdt, help je elkaar met de juiste dingen bezig te zijn en zo de impact te vergroten. En we hebben geen seconde te verkwanselen, want de verduurzaming moet verder.” 

Over nog eens vijftien jaar hoopt Moorlag dat Whole Life Carbon de gewoonste zaak van de wereld is en eigenlijk zou dat al eerder moeten. Hij denkt dat er meters gemaakt zijn op het thema Gezondheid en biodiversiteit. “Die onderwerpen moeten een grotere rol spelen en de urgentie is hoog. Dan moeten we wel weten waar we het over hebben en kijken hoe dat in landelijk beleid kan komen.” 

Het mooiste zou hij vinden als de bemoeienis van DGBC met bepaalde onderwerpen niet meer nodig is. “Dat betekent dat het geregeld is in het systeem. Daar zit een deel van de kracht: jezelf overbodig maken. Het doel is de verduurzaming verder brengen dan in je eigen organisatie en de partners. Dan heb je het goed gedaan.” 

Reeks met founding partners van DGBC 

Dit artikel is een aflevering in de serie interviews met de founding partners van DGBC. DGBC bestaat dit jaar vijftien jaar en met de oprichters van toen, die na vijftien jaar nog steeds partner zijn, kijken we terug op de oprichting, naar de ontwikkelingen die zijn doorgemaakt en werpen we een blik op de toekomst. 

DGBC-partners

TNO

Gerelateerd

Binnenhof Den Haag

Minister Keijzer zet aanscherping MPG in de ijskast

69 huurwoningen verduurzaamd tot Paris Proof in Houten

69 huurwoningen verduurzaamd tot Paris Proof in Houten

Ronald Huikeshoven

Ronald Huikeshoven vertrekt als bestuurslid van DGBC