Gebouwen als klimaatoplossing: in gesprek met Cristina Gamboa, CEO van WorldGBC
De gebouwde omgeving krijgt steeds meer erkenning als een cruciale sector in de duurzaamheidstransitie. Centraal in deze beweging staat de World Green Building Council (WorldGBC). Dit wereldwijde netwerk van nationale Green Building Councils (GBC’s), waaronder DGBC, vertegenwoordigt tienduizenden stakeholders. “Dit jaar groeiden we van 75 naar meer dan 85 GBC’s, samen goed voor ruim 48.000 leden en partners”, luidt Cristina Gamboa, CEO van WorldGBC, het gesprek in. “WorldGBC wil groeikansen creëren voor al deze stakeholders, inclusief de aangesloten GBC’s. Samen maken we de grootste impact.”
We spreken Gamboa in aanloop naar de 30e VN-klimaatconferentie (COP30), die van 10 tot 21 november plaatsvindt in Belém, Brazilië. Als pleitbezorger voor erkenning van gebouwen als essentiële klimaatoplossing, presenteert ze daar bestaande, schaalbare strategieën die emissies reduceren en energie-efficiëntie verbeteren. Op 27 november deelt Gamboa vervolgens op het podium van het Paris Proof Congres 2025 in Eindhoven de belangrijkste inzichten en resultaten van de klimaatconferentie.
Wat is de rol van WorldGBC in het versnellen van de verduurzaming van de gebouwde omgeving?
“We mobiliseren ons netwerk en stakeholders voor meer impact. Tot 2020 had WorldGBC geen gezamenlijke visie op waar we als netwerk naartoe wilden. Sindsdien hebben we consensus bereikt over wat nodig is op het gebied van CO2-reductie, wat gezonde, eerlijke en weerbare gebouwen zijn, en hoe we de circulaire economie en efficiënt gebruik van hulpbronnen kunnen bevorderen. Dankzij dit gedeelde inzicht in de noodzakelijke transformatie en een gezamenlijke missie binnen het netwerk, maken we impact. We vertalen deze visie actief naar nationale contexten. Met het Zero Carbon and Climate Resilience Readiness Framework bijvoorbeeld, kunnen lokale GBC’s leren routekaarten te maken, stakeholders mobiliseren en lokale bewustwording vergroten. Het doel is om beleidsmakers te ondersteunen bij het verbeteren van regelgeving en het stimuleren van beleidsstandaarden die onze agenda versnellen.”
Kunt u enkele recente mijlpalen van WorldGBC benoemen?
“Een mooi voorbeeld is het BuildingLife-programma, dat in 2021 van start ging met 12 Europese GBC’s, waaronder DGBC, en dat streeft naar een klimaatneutraal Europa in 2050. Dit project heeft niet alleen rapporten opgeleverd, maar ook tastbare impact. We hebben routekaarten ontwikkeld en zo’n 200 ambassadeurs en 1.500 stakeholders gemobiliseerd, die samen 60 miljoen euro aan EU-financiering hebben aangetrokken voor het Whole Life Carbon-initiatief. En dat terwijl Whole Life Carbon nog geen mainstream onderwerp was. Inmiddels hebben we het onderwerp zover doorontwikkeld dat het in beleid kan worden verankerd. Daarnaast hebben we een initiatief dat vergelijkbaar is met DGBC’s Paris Proof-aanpak: de Net Zero Carbon Buildings Commitment. Toen we deze commitment lanceerden in 2018 stond ‘net zero’ nog nauwelijks op de radar. Inmiddels hebben we 162 ondertekenaars, onder wie bedrijven en organisaties, steden, staten en regio’s. Samen vertegenwoordigen zij meer dan 25.000 gebouwen, en belangrijker nog: zij leveren het bewijs van daadwerkelijke CO₂-reductie. Onze routekaarten werken, en onze innovaties leiden tot daadwerkelijke emissiereductie. Dat betekent dat bedrijven kunnen groeien zonder hun CO2-uitstoot te verhogen, en dat is cruciaal.”
Waarom zijn gebouwen tot voor kort onderbelicht gebleven op COP?
“Jarenlang werd het woord ‘gebouwen’ niet eens genoemd in klimaatrapporten. Ik denk dat dat komt doordat gebouwen complex zijn om te begrijpen. De gebouwde omgeving vraagt om specialistische kennis. Er bestaan wel fundamentele principes, maar zaken als stedelijke planning, belastingstelsels, nationale en lokale regelgeving, en klimaatzones hebben allemaal lokale impact. Toch is het noodzakelijk om bewustwording te creëren voor het feit dat gebouwen een essentiële klimaatoplossing zijn. Dat is gelukt toen we met succes pleitten voor een Cities, Regions and Built Environment Day op de Conferentie van de partijen 26 (COP26). Sindsdien bouwen we daarop voort.”
Een succesvolle COP30 betekent voor mij: erkenning van gebouwen als essentiële klimaatoplossing, klaar voor actie met duidelijke routekaarten en schaalbare oplossingen voor mitigatie en adaptatie
Wat wilt u bereiken op COP30?
“We bevinden ons niet langer in de fase van onderhandelen over wat er moet gebeuren. De teksten zijn duidelijk, en gebouwen worden eindelijk genoemd. Oftewel, het tijdperk van implementatie is aangebroken. Op COP30 wil WorldGBC laten zien hoe gebouwen bijdragen aan de wereldwijde doelstelling om tegen 2030 de capaciteit voor hernieuwbare energie te verdrievoudigen en de energie-efficiëntie te verdubbelen. Als gebouwen verantwoordelijk zijn voor ruim een derde van de wereldwijde CO₂-uitstoot, moeten ze onderdeel zijn van het gesprek. We willen de mondiale klimaatgemeenschap laten zien dat systeemdenken nodig is om resultaten te veranderen, en dat ook de gebouwde omgeving binnen dit systeem valt. We zijn een integraal onderdeel van de energietransitie en we moeten de transformatie van de volledige sector faciliteren om de emissietrend te doorbreken. Op COP30 richten we ons op bewustwording van schaalbare oplossingen die al bestaan en emissies kunnen verlagen, energiekosten reduceren, banen creëren en levens en bedrijven beschermen. Met onze Business Action Statement roepen we overheden op om de achterstand in te halen en vragen we beleidsmakers om samen met GBC’s nationale routekaarten voor CO2-reductie en klimaatadaptatie te ontwikkelen. Kortom, een succesvolle COP30 betekent voor mij: erkenning van gebouwen als essentiële klimaatoplossing, klaar voor actie met duidelijke routekaarten en schaalbare oplossingen voor mitigatie en adaptatie.”
Welke lessen uit Nederland en van DGBC kunnen internationaal opgeschaald worden?
“Nederland laat zien hoe data, beleid en ambitie de transformatie kunnen aanjagen. We zien DGBC niet alleen als partner, maar ook als pionier. Paris Proof, de Quick Carbon indicator (QCi) en DGBC’s integrale CO2-aanpak bij renovaties zijn voorbeelden van overdraagbare oplossingen die wereldwijd benut kunnen worden. Het Framework Climate Adaptive Buildings (FCAB) helpt risico’s te identificeren en stimuleert oplossingen door samenwerking en breed gedragen consensus. Door het werk van DGBC op te schalen, helpt WorldGBC zichzelf te positioneren als de 21e-eeuwse NGO die we willen zijn: gebaseerd op verbondenheid en solidariteit.”
Heeft u nog een laatste advies voor de Nederlandse bouw- en vastgoedsector om klimaatmaatregelen te versnellen?
“Continue to act boldly. Blijf moedig handelen, want als WorldGBC in 22 jaar iets heeft bewezen, is het wel dat duurzaamheid in de gebouwde omgeving waarde creëert, concurrentiekracht versterkt en gebruikskwaliteit oplevert. Als je inzet op deze sector voor de lange termijn, dan moet je duurzame gebouwen borgen.”
Sinds zomer 2024 huist mediaconcern DPG Media in een nieuw pand: Mediavaert Amsterdam. Het gebouw dat werd ontwikkeld door Being, is een van de grootste hybride houten kantoorgebouwen van Europa. Het werd begin 2024 opgeleverd en biedt naast veel kantoorruimte ook een tweelaagse parkeergarage, diverse ruimtes voor bijeenkomsten, maar ook radiostudio’s, restaurants en sportfaciliteiten. Mediavaert […]
