Veelgestelde vragen

Als een bedrijf in Europa rapporteert, dan gaat het echt om de economische activiteiten die het bedrijf uitvoert in het betreffende land uitvoert. Per activiteit dient inzichtelijk gemaakt te worden of die voldoet aan de EU Taxonomie. Niet per holding, maar per economische stroom zal dit inzichtelijk gemaakt moeten worden. Dit geldt niet alleen voor Nederland, maar voor elk lidstaat in Europa.

Ja, dat is mogelijk. Per project en per activiteit kan er gewisseld worden en over een ander klimaatdoel worden gerapporteerd, zolang de set compleet blijft. Als je bij een project kiest voor klimaatdoel 1, moet je aan de substantiële bijdrage criteria hiervan voldoen en alle bijbehorende DNSH-criteria plus de minimum safeguards.

Dat is overeenkomstig het Bouwbesluit en gaat naar rato van het BVO. Specifiek voor de energieprestatie volgen projecten hierin de BENG-berekeningen conform NTA8800. De BENG past zich hierbij aan de functies die in het gebouw zitten. Dit gaat naar rato van het BVO. Hierover moet conform paragraaf 7.1 uit de EU Taxonomie, om een substantiële bijdrage te leveren aan klimaatmitigatie, een 10% verbetering worden behaald. Kijkend naar bijvoorbeeld een renovatie van een winkel in een gebouw met ook woningen, kan de renovatie van het winkeldeel aan de bijbehorende criteria van de EU Taxonomie voldoen. In het totaal van de financiële stromen kunnen deze als EU Taxonomie ‘aligned’ worden opgenomen.

BREEAM-NL is de certificeringsmethode voor het meten en beoordelen van de duurzaamheidsprestaties van gebouwen en gebieden. BREEAM-NL neemt naast ecologische aspecten, in tegenstelling tot de EU Taxonomie, ook sociale aspecten mee. Daarnaast gaan de inhoudelijke criteria over het algemeen verder dan de EU Taxonomie. BREEAM-NL kan hierdoor helpen om aan te tonen dat de investering (gedeeltelijk) voldoet aan de EU Taxonomie. Uit een studie van diverse Green Building Councils blijkt dat projecten die een duurzaamheidscertificering hebben behaald eerder zullen voldoen aan de EU Taxonomie. De nieuwste versie van BREEAM-NL In Use sluit aan bij de EU Taxonomie. De aansluiting bij deze gemeenschappelijke taal is door het gehele vernieuwde BREEAM-NL In-Use keurmerk heen verweven. Hierdoor helpt een certificering met BREEAM-NL In-Use om een investering als ‘duurzaam’ te duiden, in overeenstemming met de criteria van de EU Taxonomie.

Stichtingen vallen momenteel niet onder de rapportageplicht van de EU Taxonomie. Mogelijk dat stichtingen en overheidsorganen in de toekomst onder de scope van de CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) vallen, maar dit is onwaarschijnlijk. Echter, bij groenfinanciering of wanneer partners in de bouwketen wel (moeten) rapporteren op de EU Taxonomie, kunnen ook stichtingen in aanraking komen met de EU Taxonomie.

De EU-Taxonomie lijkt tamelijk tandloos. Het woord betekent zelf zoveel als ‘classificatie’. Het is in feite niets meer dan een lijst met economische activiteiten en welke daarvan duurzaam zijn. De Europese Unie verplicht bepaalde financiële instellingen en grote bedrijven daarover te rapporteren, maar je hoeft er niet (volledig) aan te voldoen. Banken, asset managers en grote beursgenoteerde bedrijven zullen onder de SFDR (Sustainable Finance Disclosure Regulation) moeten rapporteren. Asset managers die fondsen onder artikel 8 (fonds met duurzame kenmerken) of artikel 9 (duurzaam fonds) van de SDFR beheren zijn verplicht over de EU Taxonomie te rapporteren. Daarbij zal het fonds voor een bepaald aandeel moeten voldoen aan de EU Taxonomie, om daadwerkelijk als artikel 8 of 9 geclassificeerd te kunnen worden.

Dit is aan degene die de rapportageverplichting heeft. Die bepaalt waarover wordt gerapporteerd. Vervolgens legt de opdrachtgever de criteria ook neer bij de aannemer en bijvoorbeeld toeleveranciers. Dit kan de opdrachtgever bijvoorbeeld doen middels de uitvraag, zodat een aannemer gekozen kan worden die het gebouw kan uitvoeren conform de criteria. De aannemer kan vice versa ook aangeven bij de opdrachtgever dat zij nastreven om aan klimaatdoel 1 en/of 2 te voldoen. Dit is niet door de Europese Commissie bepaald.

Niet expliciet, biobased bouwen wordt meer beschouwd als een oplossing. Wij hopen dat er langzamerhand meer gestuurd wordt op de duurzaamheidsprestaties over de hele levenscyclus, maar nadrukkelijk ook op de emissies die voorafgaand aan de bouw plaatsvinden. Biobased bouwen zou in de GWP bijvoorbeeld goed geborgd en beloond kunnen worden.

Dat is correct. De verplichting is dat je één klimaatdoel pakt om een Substantiële Bijdrage aan te leveren. Daarbij moet je aan de bijbehorende Do No Significant Harm (DNSH)-criteria van het klimaatdoel voldoen, en de minimum safeguards. Je mag ook er ook voor kiezen om aan meerdere klimaatdoelen een substantiële bijdrage te leveren.

Het antwoord is ja, direct of indirect. De Taxonomie is namelijk een tweetrapsraket. In eerste instantie raakt dit de investeerders die daadwerkelijk moeten gaan rapporteren. Dus lijkt het vooral te gaan over verzekeraars, pensioenfondsen, institutionele beleggers, banken en andere hypotheekverstrekkers. Maar zij maken wel investeringskeuzes die hele sectoren raken. Ook binnen de vastgoedsector gaat het dus iedereen aan, bij economische activiteiten die de Taxonomie definieert, bijvoorbeeld als investeringen in ‘nieuwbouw’, ‘renovatie’ of ‘aan- en verkopen van gebouwen’. Het heeft dus impact op de 500.000 jaarlijkse hypotheekaanvragen, op de activiteiten rond 2,3 miljoen sociale huurwoningen en op de 75 miljard euro die jaarlijks in Nederland belegd wordt.

Deze groene spelregels moeten stimuleren dat kapitaal naar werkelijk groene investeringen stroomt. Ook voorkomt de EU Taxonomie indirect ‘greenwashing’, want Europa wil dat alle grotere financiële instellingen gaan rapporteren over het groene gehalte van hun investeringen.

Er zijn geen juridische consequenties indien een instelling niet voldoet aan de EU Taxonomie. ‘Europa’ zal geen straffen uitdelen. Hoewel er niet aan de EU Taxonomie voldaan hoeft te worden, is het de verwachting dat door middel van marktwerking partijen gestimuleerd worden (deels) te voldoen aan de EU Taxonomie. Investeerders zullen bijvoorbeeld een minimaal aandeel verplicht stellen dat voldoet aan de EU Taxonomie.

Dit is de accountant, deze zal te zijner tijd officieel assurance gaan geven. Nu adviseren accountants alleen op de interpretatie die het bedrijf aanhoudt. Ook indien de EU Taxonomie in een groene financiering is opgenomen, is deze derde verificatie vereist. Vanaf 2024, met de ingang van de CSRD, zijn accountants verplicht om wel/geen assurance af te geven.

Paris Proof worden, vraagt om concrete energiebesparing en de monitoring daarvan. Daar zijn meerder initiateven voor. We willen de raportage daarom zo eenduidig en uniform mogelijk maken om adminstratieve lasten te vemijden. We zoeken aansluiting bij GRI en GRESB, het systeem waar vastgoedfondsen in rapporteren via de CRREM-module. Verder zal er een een koppeling gelegd worden met BREEAM. Deze rapportage zal geschikt zijn om in stap 4 als bewijslast te dienen. DGBC zal hier richtlijnen en instructies voor uitwerken om de rapportages.

Door het ondertekenen van het Paris Proof Commitment toon je leiderschap en laat je zien hoe je met jouw organisatie inzet om de klimaatdoelstellingen van Parijs te halen. Met dit Commitment geef je concreet voor je eigen organisatie aan wat je binnen de mogelijkheden en invloedsferen van je organisatie gaat doen.

Het Net Zero Carbon Buildings Commitment is het wereldwijde commitment om vergaand klimaatleiderschap van bedrijven, organisaties, steden en regio’s te erkennen en te bevorderen bij het CO₂-arm maken van de gebouwde omgeving, anderen te inspireren soortgelijke maatregelen te nemen en belemmeringen voor implementatie weg te nemen. Omdat het Paris Proof Commitment aansluit bij een wereldwijd commitment, vindt er internationaal ook afstemming plaats om de onderliggende principes en definities zoveel mogelijk te uniformeren. In het Paris Proof Commitment wordt concreet invulling gegeven en heldere normen gesteld voor de bij Nederland passende situatie.

Door het Commitment te ondertekenen zeg je met jouw organisatie: “Omdat wij leiderschap willen tonen, lopen we voorop.” Daarvoor hanteert DGBC in het commitment 5 stappen. Dit doen we zoals in het algemene Commitment, daarin zegt jouw organisatie:

1. “Wij hebben onszelf de ambitie gesteld eerder te voldoen aan de klimaatdoelstellingen van Parijs.
2. Wij committeren ons dat alle bestaande en nieuwe gebouwen in onze directe controle Paris Proof zijn in 2040. Daarnaast zetten we ons in om te zorgen dat de gebouwen waar we invloed op hebben ook Paris Proof zijn in 2040.
3. We zullen transparant zijn over ons verbruik en CO₂-emissie, zodat voor iedereen inzichtelijk is hoe energiezuinig onze gebouwen zijn. We stellen routekaarten op voor het realiseren van deze ambitie en voeren deze uit, waarmee we handelingsperspectief hebben hoe we het Paris Proof-doel willen bereiken.
4. We monitoren en rapporteren de voortgang, waarmee we voor onszelf inzicht krijgen in de behaalde resultaten, maar ook aan onze branche en naar de overheid kunnen laten zien dat het werkt.
5. Tot slot promoten we Paris Proof en tonen we leiderschap naar onze klanten, de branche en leveranciers, zodat niet alleen wij, maar iedereen in de keten stappen neemt naar Paris Proof.”

Iedere organisatie stemt deze stappen concreet af op de eigen ambitie en rol.

Stichting Dutch Green Building Council (DGBC) is de landelijke maatschappelijke organisatie die zich inzet om de gebouwde omgeving in hoog tempo toekomstbestendig te maken. Wij doen dit vanuit de gedachte dat klimaatverandering sneller gaat dan gedacht en dat de urgentie tot het verduurzamen elke dag groter wordt.

De gebouwde omgeving is goed voor bijna 40% van het energieverbruik en bijna een derde van de CO₂-emissies in Nederland. Er ligt een grote verantwoordelijkheid voor de sector om gebouwen en gebieden in Nederland sneller en grondiger te verduurzamen dan momenteel het geval is. Aan de hand van vier centrale thema’s ontwikkelt DGBC daarom impactvolle programma’s op het gebied van:

• CO₂-reductie (Paris Proof)
• Circulariteit
• Gezondheid
• Klimaatadaptatie

De stichting met ANBI-status is in 2008 opgericht op initiatief van de markt en is onderdeel van de World Green Building Council. Samen met ongeveer 400 DGBC-partners vormen wij de grootste en meest brede beweging voor het verduurzamen van de gebouwde omgeving in Nederland. Deze koplopers voelen de urgentie om in actie te komen en stellen niet uit maar nemen nu verantwoordelijkheid. Zij nemen leiderschap in deze transitie.

Partijen die actief zijn in het reduceren van en/of invloed hebben op het energiegebruik in gebouwen worden uitgenodigd het Commitment te ondertekenen. Met ondertekening staat jouw organisatie achter de algemene doelstellingen uit het Commitment en maak je deze concreet voor je eigen organisatie. Onder de ondertekenaars wordt onderscheid gemaakt tussen de rollen en mogelijkheden van de volgende type partijen:

• Gemeenten
• Beleggers
• Ontwikkelaars
• Producenten/bouwbedrijven/installateurs
• Dienstverleners (adviesbureau, energiebedrijf, financieel)
• Banken/accountants

De omgevingsscore geeft aan in hoeverre een gebouw is blootgesteld aan bepaalde klimaatthema’s. Het gaat daarbij om de voor Nederland als relevant geachte klimaateffecten in de directe omgeving van een gebouw, die met een score tussen zeer laag en zeer hoog wordt weergegeven. Deze score wordt bepaald aan de hand van vrij toegankelijke landelijke gegevens (zoals uit de Klimaateffectatlas) en beschrijft hoe de omgeving van het gebouw wordt blootgesteld aan klimaatdreigingen.  De omgevingsscore is belangrijk omdat het:

• een eerste indruk geeft van de mate waarin een plek is blootgesteld aan klimaateffecten (onder een bepaald klimaatscenario);
• gebouweigenaren helpt prioriteit te geven binnen hun portefeuille;
• een noodzakelijke eerste stap binnen de FCAB-methodiek, die naast omgevingsscore ook gebouwspecifieke kwetsbaarheid (gebouwscore) en suggesties voor maatregelen omvat. 

Het Framework is bedoeld voor gebouweigenaren, woningcorporaties, beleggers en overheden. Deze partijen hebben behoefte aan een standaardaanpak om fysieke klimaatrisico’s van bestaande gebouwen in kaart te brengen. De aanpak richt zich specifiek op het vinden van ‘rode vlaggen’(prioriteiten) in een bestaand gebouwenportfolio. ​

De gebouwscore geeft aan hoe kwetsbaar (of weerbaar) een gebouw is voor klimaateffecten zoals hitte, droogte, wateroverlast en overstroming. Deze score loopt van 0 (niet kwetsbaar) tot 100 (zeer kwetsbaar). De gebouwscore wordt vastgesteld op basis van:

• Gebouwspecifieke kenmerken, zoals funderingstype, ligging van installaties, zonwering en isolatie;
• Een punten- en weegsystematiek, ontwikkeld met experts;
• Open data en gebouweigenaar-informatie;
• Een thema-afhankelijke beoordeling (per klimaateffect). 

Het Framework deel 3 bevat een lijst met meer dan 100 maatregelen en een handreiking voor de manier waarop de afweging met betrekking tot maatregelen kan worden gemaakt. Daarbij wordt een voorkeursvolgorde geadviseerd: tref eerst niet-fysieke maatregelen (bijvoorbeeld de gebouwgebruiker informeren over de mogelijkheden van het gebouw), overweeg vervolgens collectieve maatregelen op gebiedsniveau en als die route niet werkt tref dan maatregelen op gebouwniveau.  

Het Framework is mede mogelijk gemaakt door ruim 40 partijen, waaronder institutionele vastgoedbeleggers, financiële instellingen, kennisinstituten, adviseurs en overheden. Dit zijn: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, Provincie Gelderland, Provincie Utrecht, Provincie Zuid-Holland, Metropoolregio Amsterdam, ING, Rabobank, ABN AMRO, Verbond van Verzekeraars, W/E, Bouwinvest, MN, a.s.r. real estate, CBRE IM, Vesteda, IVBN, Altera, NSI, Achmea Real Estate, BPD, Esri Nederland, Wereldhave, Sweco, Stichting Climate Adaptation Services, Nelen & Schuurmans, TAUW, Arcadis, HKV, Deltares, Nieman, Royal HaskoningDHV, Hogeschool van Amsterdam, Witteveen+Bos, &Flux, stichting RIONED, OSKA, Groene Huisvesters en Merosch. 

Via Paris Proof wordt CO₂-neutraliteit hanteerbaar gemaakt. Paris Proof staat voor de situatie waarbij alle energie uit duurzame, dus CO2-neutrale bronnen komt. Omdat we in Nederland niet oneindig duurzame energie kunnen opwekken, is een aanzienlijke energiebesparing nodig. In de gebouwde omgeving zijn daarvoor veel mogelijkheden. Als er geen prikkel zou zijn om te besparen, kan het gebeuren dat de schaarse duurzame energie gebruikt wordt zonder eerst aan energiebesparing te werken, en dat daarmee de doelen niet behaald worden.

Voorop staat het behalen van het einddoel Paris Proof voor 2050. Bij Paris Proof gaat het om het werkelijk verbruik. Het geeft een helder inzicht waar je staat en wat nog gedaan moet worden om aan de klimaatdoelstelling van Parijs te voldoen. Via het verbruik krijg je een helder inzicht in waar je staat en wat nog gedaan moet worden om aan de klimaatdoelstelling van Parijs te voldoen. Door het stellen van eindnormen in een maximaal verbruik per m2 per gebouwtype wordt er duidelijkheid verschaft waarheen moet worden gewerkt, maar is er tegelijkertijd vrijheid en flexibiliteit welke maatregelen genomen moeten worden en wanneer. Via het werkelijk verbruik wordt een alternatief geboden voor de theoretische normen die vaak moeilijk te begrijpen zijn. Met het Commitment vragen we de overheid dan ook af te zien van normeren op theoretisch gebruik voor bestaande gebouwen en deze juist te normeren op werkelijk verbruik. En daar ook op te handhaven. Voor gebouwen die al (bijna) aan de Paris Proof-normen voldoen, vragen we met het Commitment vrijstelling van de Wet Milieubeheer op de energiebesparingsplicht en rapportageplicht, omdat de doelstellingen uit de Wet Milieubeheer ruimschoots zijn behaald in deze gebouwen.

Het Klimaatakkoord van Parijs van december 2015 is voor Dutch Green Building Council (DGBC) aanleiding geweest een Deltaplan Duurzame Renovatie te ontwikkelen. Het is een  verduurzamingsprogramma;  voor commercieel vastgoed (kantoren, retail en  logistiek),  maatschappelijk vastgoed (zoals scholen en zorg) en woningen. Centraal in het Deltaplan Duurzame Renovatie staat de vraag hoe de gebouwde omgeving aan de klimaatdoelstellingen van Parijs kan voldoen. Met andere woorden: hoe wordt de gebouwde omgeving op tijd ‘Paris Proof’? Bij Paris Proof gaat het om het meten van het werkelijk energieverbruik. Het geeft helder inzicht waar je staat en wat nog gedaan moet worden om aan de klimaatdoelstelling van Parijs te voldoen. Hierdoor is het voor iedereen begrijpelijk en uitlegbaar. Door het stellen van eindnormen per sector wordt er duidelijkheid verschaft waarheen moet worden gewerkt, maar is er tegelijkertijd vrijheid en flexibiliteit welke maatregelen genomen moeten worden en wanneer.

De Europese Raad nam in juni 2024 de Natuurherstelwet aan, een initiatief van Eurocommissaris Frans Timmermans. Ongeveer 80% van de leefgebieden verkeert volgens de Europese Commissie momenteel in slechte staat door factoren als vervuiling, droogte en overbemesting. Dit wetsvoorstel maakt deel uit van de Green Deal, een uitgebreid pakket aan maatregelen dat beoogt de Europese Unie tegen 2050 klimaatneutraal te maken.

Het wetsvoorstel beoogt het herstel van de aangetaste natuur in Europa en legt lidstaten een inspanningsverplichting op om geen activiteiten toe te staan die de natuur verder verslechteren, behalve als die een openbaar belang dienen, zoals windmolens op zee. Het voorstel gaat over herstelmaatregelen die ervoor moeten zorgen dat in 2030 ten minste 20 procent van de land- en zeegebieden van de EU hersteld is en in 2050 alle aangetaste ecosystemen. Het bevat juridisch bindende streefcijfers en verplichtingen voor natuurherstel voor alle ecosystemen die op de bijbehorende lijst staan – van bos- en landbouwgrond tot mariene, zoetwater- en stedelijke ecosystemen. Het voorstel is flink afgezwakt na een intensieve lobby uit vooral christendemocratische hoek, zo wordt er niet langer een resultaat geëist, maar een inspanning. Toch vrezen onder andere Bouwend Nederland en de politiek dat het een ‘stikstofdossier 2.0’ wordt, waardoor de bouwsector opnieuw stil komt te liggen.

Uit een quickscan gedaan door advies- en ingenieursbureau Arcadis, in opdracht van het ministerie van Landbouw, blijkt dat de Natuurherstelwet op lange termijn positieve effecten heeft. Het gaat daarbij om effecten op de brede welvaart in Nederland wanneer er gekeken wordt naar natuur, milieu en kwaliteit van de leefomgeving. Daarnaast kunnen de kosten die optreden als het wetsvoorstel niet in werking treedt en de biodiversiteit in Nederland verder achteruitgaat, hoog zijn. Uit onderzoek van de Europese Commissie blijkt ook dat elke euro die we in Europa investeren in natuurherstel ons 8 tot 38 euro oplevert.