Programma 

12:30 uur	Ontvangst deelnemers
13:00 uur	Aanvang plenair programma	Welkom Annemarie van Doorn (DGBC)
	Act	De Amazones  Muziektheatercollectief
	Introductie	Marianne Thieme Dagvoorzitter
	Keynote	Reint Jan Renes Lector Psychologie voor een Duurzame Stad bij de Hogeschool van Amsterdam
	Keynote	Kees Vendrik Voorzitter Nationaal Klimaat Platform
	Keynote	Sebastiaan de Wilde, directeur Vastgoed bij NS Stations & Yvonne van der Brugge-Wolring, directeur-generaal bij het Rijksvastgoedbedrijf
	Ondertekenmoment	Nieuwe Paris Proof Commitment-ondertekenaars
14.40 uur	Koffiepauze
15:05 uur	Subsessies ronde 1
16:00 uur	Wissel
16.05 uur	Subsessies ronde 2
17.05 uur	Keynote	Diederik Samsom, kabinetschef van Europese klimaatcommissaris Wopke Hoekstra
17.30 uur	Borrel

Programma onder voorbehoud van wijzigingen.

 

	Marianne Thieme, dagvoorzitter Thieme is duurzaamheidsstrateeg en publicist. Ook is zij één van de oprichters van Partij voor de Dieren, de eerste politieke partij ter wereld die de planeet centraal stelt en ál haar bewoners, mens en dier. Thieme is 17 jaar lang de politieke leider geweest van wat is uitgegroeid tot een zeer succesvolle, nieuwe politieke stroming.
	Reint Jan Renes, gedragswetenschapper Renes is lector Psychologie voor een Duurzame Stad bij de Hogeschool van Amsterdam en als stuurgroepslid verbonden aan het Klimaatonderzoek Initiatief Nederland (KIN), ingesteld door NWO/KNAW. Met zijn onderzoeksgroep doet Renes voor veel verschillende opdrachtgevers praktijkgericht onderzoek naar het klimaatvraagstuk en de psychologie van duurzaam gedrag. Daarbij is hij auteur van een groot aantal invloedrijke rapporten en artikelen en als wetenschappelijk adviseur betrokken bij diverse ministeries, gemeenten en organisaties.
	Kees Vendrik, voorzitter Nationaal Klimaat Platform Vendrik is in de periode 1998-2022 Tweede Kamerlid, lid van de Algemene Rekenkamer en lid van de GroenLinks-Eerste Kamerfractie geweest. In deze functies hield hij zich bezig met onderwerpen als milieu, zorg, hoger onderwijs en energiebeleid en ook financieel-economische zaken. Van 2017 tot 2022 was hij hoofdeconoom bij de Triodos Bank. Sinds 2022 is hij voorzitter van Nationaal Klimaat Platform dat in het leven is geroepen om te helpen het klimaatbeleid te versnellen.
	De Amazones, muziektheatercollectief Tijdens het congres neemt muziektheatercollectief De Amazones ons mee in de nabije toekomst. Het is het jaar 2026. De klimaatproblemen lopen steeds verder uit de hand en de gevolgen zijn inmiddels onhoudbaar. Ecosystemen storten in en rampspoed staat voor de deur. Hoe heeft het zo ver kunnen komen? En hoe lossen we dit nog op? De Amazones spelen scènes uit hun tragikomische klimaatmusical ‘WIE DE F*CK HEEFT DIT GEDAAN?!’.
	Sebastiaan de Wilde, directeur Vastgoed bij NS Stations Sebastiaan de Wilde is directeur Vastgoed bij NS Stations. In die rol is hij verantwoordelijk voor plantonwikkeling, projecten en onderhoud van stations en daarnaast voor verhuur en verkoop van overig vastgoed, waaronder gebiedsontwikkelingen. Tevens is hij secretaris-penningmeester van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling.
	Yvonne van der Brugge-Wolring, Rijksvastgoedbedrijf  Yvonne van der Brugge-Wolring is sinds april 2023 directeur-generaal van het Rijksvastgoedbedrijf (RVB). Hiervoor was zij werkzaam voor Logius, Vidomes en Arcadis. Het RVB beheert de gebouwen en gronden van de Rijksoverheid en Defensie en is daarmee het grootste vastgoedbedrijf van Nederland. Duurzaamheid is een belangrijk speerpunt van het RVB. In oktober van dit jaar is de routekaart Verduurzamen gepubliceerd, met als motto: ‘we bouwen duurzaam of we bouwen niet’. Om de duurzaamheidsdoelen te halen zoekt het RVB de samenwerking met partners en marktpartijen.
	Diederik Samsom, kabinetschef van Europese klimaatcommissaris Wopke Hoekstra Diederik Samsom is een Nederlandse milieuactivist en voormalig politicus die van 2012 tot 2016 de Partij van de Arbeid (PvdA) leidde. Sinds november 2019 is Samsom kabinetschef van de vicevoorzitter van de Europese Commissie, Frans Timmermans. En werkt nu als kabinetschef voor diens opvolger Wopke Hoekstra. Hij werd tussen 30 januari 2003 en 14 december 2016 verkozen tot lid van de Tweede Kamer en werd op 16 maart 2012 verkozen tot fractievoorzitter van de PvdA. Voordat hij werkte in de Tweede Kamer was hij CEO van een groen energiebedrijf en campagneleider bij Greenpeace Nederland.

Op de dag zelf kan je aangeven welke deelsessies je wil bezoeken. Gegarandeerd zijn van een zitplaats in een specifieke deelsessie? Kom op tijd om een plekje te bemachtigen, inloop is vanaf 12.30 uur.  

Hieronder een uitgebreid overzicht van de verschillende sessies en omschrijvingen. Je kan per ronde (15.00-15.55 en 16.05-17.00) één sessie volgen. Het programma is onder voorbehoud van wijzigingen. 

Overzicht deelsessies Paris Proof 2023, ronde 1:

Ronde 1: 15:05 – 15:55 

Deelsessie 1.1 Sturen op CO₂ in nieuwbouw: korte- en langetermijn 
Locatie: Jazz 3 

De Paris Proof materiaalgebonden indicator en het Paris Proof materiaalgebonden budget is door DGBC in het leven geroepen om voor de nieuwbouwopgave sturing en doelstellingen te geven om te kunnen bouwen binnen het Parijsakkoord. Veel marktpartijen implementeren dit inmiddels, maar hoe om te gaan met bijvoorbeeld zonnepanelen en energie van nieuwbouw? 

Om hier antwoord op te geven, hebben Jan Fokkema (NEPROM) en Annemarie van Doorn en Laetitia Nossek (DGBC) opdracht gegeven aan Copper8 (Sybren Bosch), W/E adviseurs (Geurt Donze en David Anink) en NIBE (Mantijn van Leeuwen) om een indicator te ontwikkelen voor de CO2-opgave voor nieuwbouw op de korte termijn. In deze subsessie wordt deze indicator met achtergrondrapportage en rekenprotocol nader toegelicht door de adviseurs. Uiteindelijk doel van dit traject is ook een reductiepad te formuleren waar leden van de NEPROM, en wellicht in de toekomst de gehele Woningbouwcoalitie, achter kunnen staan.  

Naast sturing op de korte termijn, is ook in BREEAM-NL Nieuwbouw Woningen een andere indicator geïntroduceerd, namelijk Whole Life Carbon, waarbij wordt gestuurd op de CO2-uitstoot van de productie van materialen tot aan sloop van een gebouw (module A tot en met C) én energie. Thomas Heye (DGBC) licht dit verder toe.   

Deelsessie 1.2 Sturen op milieu-impact: circulaire energierenovaties 
Locatie: Jazz 1

Een sessie over Whole Life Carbon tijdens renovaties. Hoe zorgen we ervoor dat de verduurzaming en renovatieopgave ook circulair wordt gerealiseerd en bijdraagt aan onze klimaatdoelstellingen? 

Tijdens de sessie komt bijvoorbeeld de beslisboom uit de Routekaart Kantoren aan bod, die voor kantoorrenovaties snel inzicht geeft bij gebouweigenaren wat de CO2-impact van verduurzaming is. Ook wordt er in gegaan op een nieuwe studie gedaan naar de omvang van de renovatieopgave in Nederland door het consortium Circulaire Energierenovatie. De sessie eindigt met een paneldiscussie over circulariteit bij energierenovaties.  

Presentaties en discussie onder leiding van Ruben Zonnevijlle (DGBC) met sprekers Jean Frantzen (DGMR), Gerben Broekhuijsen (Copper8), Joey Korteland (CBRE IM), Jolien de Jongh (Achmea Real Estate) en Marjet Rutten (Constructief/Building Balance).  

Deelsessie 1.3 Nederlands en Europees beleid: wat komt er op ons af?  
Locatie: Swing 

Paris Proof is een initiatief vanuit de markt, waar de koplopers mee aan de slag zijn gegaan en zich aan hebben gecommitteerd. Hoe ziet de overheid de rol van de gebouwde omgeving? Zo gaat Selina Roskam, coördinerend beleidsmedewerker energietransitie utiliteitsbouw bij het ministerie van Binnenlandse Zaken, in op Nederlandse wet- en regelgeving. Welke ontwikkelingen zijn er wat komt er op ons af? Peter Gabriëls, senior projectmanager DGBC, vertelt over de stand van zaken van het EU Fit-for-55 pakket. Welke richtlijnen zijn er vanuit de EU, wat is het belang van ketensamenwerking en ESG-rapportages, hoe hangt het Nederlands beleid samen met het Europese perspectief en het onderscheidend vermogen van partijen door te rapporteren.  

Deelsessie 1.4 Paris Proof, technisch dienstverleners en BespaarSamen 
Locatie: Jazz 2 

Voor de opschaling van Paris Proof en het sturen op het werkelijk energiegebruik werkt DGBC nauw samen met de verschillende brancheorganisaties. Zij zijn vertegenwoordigd in de sectorale werkgroepen. Tijdens het congres komen voorbeelden ter sprake over hoe branches aan de slag kunnen gaan met het werkelijk energiegebruik.  

Techniek Nederland is de BespaarSamen-campagne gestart. Voor de installatiebranche is een stappenplan opgesteld om klanten te helpen in de energietransitie. De eerste stap is het in kaart brengen van het werkelijk energiegebruik en het invullen van het EnergieKompas. Hoe reageren klanten en hoe zog je dat je als organisatie deze stappen integreert in processen en bij medewerkers? Presentaties onder leiding van Martin Mooij (DGBC) met sprekers Erik van den Hill (Croonwolter&Dros) en Marco Witschge (Techniek Nederland).    

Deelsessie 1.5 Sturen op Paris Proof in dienstverlening en de rol van adviseurs 
Locatie: Jazz 4  

Een sessie over hoe Paris Proof-dienstverlening er uit ziet in de praktijk en hoe dienstverleners samen werken aan het realiseren van Paris Proof-gebouwen. Edwin van Noort, directeur Programma’s en Projecten bij DGBC, gaat het gesprek aan met Dennis Hauer van Urban Climate Architects, Annebeth Muntinga van DWA en Rob Verhaegh van Adviesgroep Lüning. Hiermee zijn architecten, ingenieurs en adviseurs vertegenwoordigd én zitten er zowel energie-experts als materialenexperts aan tafel. De integrale benadering van Paris Proof wordt besproken terwijl ook het samenwerken binnen projectteams wordt belicht.  

Deelsessie 1.6 Maatschappelijk vastgoed onderweg naar Paris Proof 
Locatie: Salsa 

In de sectorale routekaarten van het maatschappelijk vastgoed zijn de grote lijnen uitgezet om de gebouwen in de maatschappelijke sectoren te verduurzamen en daarmee te laten voldoen aan het Klimaatakkoord. Het sturen op WEii – het werkelijk energiegebruik – staat zeker in de zorg, het onderwijs en bij het rijksvastgoed centraal. Maar hoe wordt er gekomen van de grote plannen tot concrete en vooral ook opschaalbare uitvoering? Het Rijksvastgoedbedrijf heeft het hun routekaart 2.0 opgeleverd. Vanuit het onderwijsvastgoed wordt gewerkt aan een programmatische aanpak en verschillende zorgorganisaties doen mee met de portefeuilleaanpak waarmee ze de komende vier jaar een energie- en gasreductie gaan realiseren. 

Presentaties onder leiding van Eefje Stutvoet (DGBC) met sprekers Eke Schins (Arcadis),  Paul de Lange (Yuverta) en Teun van Schijndel (Renor)

Overzicht deelsessies Paris Proof 2023, ronde 2: 

Ronde 2: 16:05 – 17:00 

Deelsessie 2.1 Scope 1-2-3: SBTi, CRREM and operational reduction pathways, Ramboll and the embodied carbon budget (English) 
Locatie: Jazz 3 

Het Science Based Targets initiative (SBTi) is een wereldwijd initiatief om doelstellingen te verbinden aan CO2-emissies op organisatieniveau aan de hand van het Parijsakkoord. Momenteel is SBTi bezig met een verdieping voor de bouwsector, onderverdeeld in operationele emissies in de bestaande omgeving aan de hand van CRREM-paden en materiaalgebonden emissies. In deze subsessie met Engels als voertaal, duiken we hier dieper op in.  

CRREM staat voor Carbon Risk Real Estate Monitor. Het is het system waar beleggers in rapporteren over de energie- en CO2-reductie van hun assets. CRREM opereert wereldwijd en per land zijn reductiepaden opgesteld. DGBC heeft aan de hand van de Werkelijke Energie intensiteit indicator (WEii) eveneens reductiepaden opgesteld, met de WEii-klasse Paris Proof als doel voor 2040.  

In deze sessie legt Julia Wein van CRREM de CRREM-methodiek uit. Jacob Steinmann van adviseur Ramboll is expert op de materiaalgebonden paden die uitgewerkt zijn in SBTi. Vanuit de Green Building Councils geeft Laetitia Nossek van DGBC input op de methodologie van SBTi, onder leiding van Julie Emmrich van WGBC.  

Deelsessie 2.2 Circulariteit vs energietransitie en de rol van installaties 
Locatie: Jazz 1 

Een sessie over de struikelblokken en kansen van circulariteit in de energietransitie en Paris Proof bouwen. In deze sessie wordt de noodzaak voor CO2-reductie besproken in energieverbruik van gebouwen en ook materialen en de rol die installaties hierbij spelen. En hoe maak je circulariteit en de installaties in de bouw meetbaar, wat is de impact? 

Presentaties onder leiding van Ruben Zonnevijlle (DGBC) met sprekers Thomas Wellink (RVO), Linus Klaassen (Deerns) en Baris Can Düzgün (BAM). 

Deelsessie 2.3 Datagedreven verduurzaming 
Locatie: Jazz 2 

Paris Proof stuurt op het verlagen van het werkelijk energiegebruik. Dat is de meest efficiënte manier om CO2 in de gebouwde omgeving te reduceren. Meterstanden van gebouw brengen in beeld wat er echt gebeurt. Ten tweede is het met 8 miljoen woningen en 1 miljoen utiliteitsbouw ondoenlijk om voor ieder gebouw een adviseur langs te sturen en een rapport op te laten stellen. Dat kan slimmer. We moeten naar datagedreven verduurzaming. Om te beginnen zou het energiegebruik van gebouwen eenvoudig en beschikbaar moeten, liefst transparant en openbaar zijn. Door dit te combineren met meer dat van gebouw en kunnen nog makkelijk analyses gemaakt worden. Wat kan er al op dit vlak en wat zijn de ontwikkelingen op nationaal en gebouwniveau? 

Presentaties en discussie onder leiding van Jan Kadijk (DGBC) met sprekers Rik de Lange (RVO) en Casper Tigchelaar (TNO). 

Deelsessie 2.4 WEii-certificeren en protocol 3.0 
Locatie: Swing 

Met de WEii (Werkelijk Energie intensiteit initiator) is een inmiddels veel gebruikte methode geïntroduceerd. De WEii is de methode achter de Paris Proof-doelstelling en de WEii wordt aangewezen in de BZK-portefeuilleaanpak waar grote concerns hun besparingsresultaten in rapporteren. Internationaal zien we dat het werkelijk energiegebruik terugkeert in ESG-rapportages, zoals GRESB/CRREM en de CSRD, via de WEii of een vergelijkbare indicator.  

Tijdens deze sessie aandacht voor het nieuwe WEii-protocol versie 3.0. Hierin zijn deze extra indicatoren opgenomen om aansluiting te vinden bij deze rapportages. De WEii wordt daarmee steeds meer gevraagd en is opgenomen in vergunnings- en rapportage cycli. Dat betekent dat de WEii betrouwbaar moet zijn. DGBC en TVVL hebben een certificeringproces opgesteld, dat opgeleide adviseurs in staat stelt om WEii-certificaten af te geven. Ook worden de eerste WEii-certificaten tijdens de deelsessie uitgereikt door John Lens (Directeur TVVL). Deze sessie is onder leiding van Martin Mooij en Eefje Stutvoet (DGBC) samen met Bert Elkhuizen (INNAX).   

Deelsessie 2.5 Netcongestie: kansen en obstakels in de praktijk 
Locatie: Jazz 4 

Steeds meer eigenaren en gebruiker krijgen te maken met netcongestie. De kaart van Nederland kleurt steeds roder, zowel qua mogelijkheden om elektriciteit af te nemen als om in te voeden. Deze congestie mag er niet toe leiden dat de energietransitie vertraagt. Het leidt tot innovatieve oplossingen en meer samenwerking, daar zijn mooi voorbeelden van bekend. Bijvoorbeeld energiehubs op bedrijventerreinen en groepscontracten met het de netbeheerder. Of door te werken aan mee autonomie op locatie en bijvoorbeeld de link te leggen met elektrisch vervoer. Presentaties onder leiding van Edwin van Noort (DGBC) met sprekers Gerbert Hengelaar, (Next2Company), Michael Bosma (Vattenfall) en Wouter Borsboom (TNO).   

Deelsessie 2.6 Hoe neem je je bestuurder en toezichthouder mee? 
Locatie: Salsa 

Het werkelijk energiegebruik en Paris Proof zijn vooral bekend in de wereld van vastgoedbeleggers en consultants. Maar ook sectoren waar vastgoed niet de primaire business is, moeten evengoed aan regelgeving voldoen en zich hierop voorbereiden. Hoe staat de verduurzaming van gebouwen op de agenda van deze partijen? Presentaties van onder andere sprekers van NS Stations, Judith Lammers en Jip Zwezerijnen (Louwman Real Estate).

Programma onder voorbehoud van wijzigingen.